صنعت نویس: محمدرضا سبزعلیپور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران و رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی با انتقاد از عملکرد غلط مجریان دولتی و سازمانهای ذیربط و ذی مدخل در امر واردات گفت: خیمه اقتصاد در تمامی کشورهای جهان از جمله ایران دارای دو ستون است ستون واردات و ستون صادرات. چنانچه یکی از این ستونها نباشد و یا درست علم نشده باشد قطعاً خیمه ای هم برپا نخواهد شد. ستون صادرات بسیار مهم بوده و بارها راجع به آن صحبت کرده و در آینده نیز در این باره بسیار سخن خواهیم گفت. اما موضوع مورد نظر امروز ما بحث و گفتگو درخصوص آن ستون دیگر یعنی واردات میباشد که همانند ستون صادرات، آنچنان بد علم شده که خیمه اقتصاد ایران را با سرنگونی و نابودی مواجه کرده است که قصد بر این دارم تا در رابطه با اهمیت آن و موانع و مشکلات موجود در برابر واردات و واردکنندگان سخن بگویم.
وی افزود: واردات هم با اندازه صادرات مهم میباشد و هیچ کشوری در دنیا نمیتواند خود را از خرید های بین المللی بی نیاز بداند در ضمن هر فروشی نیاز به یک خرید هم دارد در اصل برای صادرات، قطعاً نیازمند واردات هم هستیم. واردات به دو بخش تقسیم میشود:
1-  واردات مواد اولیه و کالاهای سرمایه ای
2-  واردات کالاهای لوکس و مصرفی         
لازمۀ تولید و صادرات کالاهای تولیدی و صنعتی کشور، واردات مواد اولیه و کالاهای سرمایه ای مورد نیاز صنایع از خارج میباشد که بسیار ارزشمند و حیاتی میباشد. اگر واردات نوع یک، انجام نشود تولید و به تبع آن صادرات صنعتی لطمه میخورد.
واردات نوع دوم، هر چند که محرک و پشتیبان تولید و صادرات کشور نیست اما در جای خود دارای اهمیت میباشد و آن اینکه اولاً دربهای کشور را نمیتوان به روی مردم بست و دیواری بلند گرداگرد کشور کشید و همه را به زور مجبور کرد تا فقط کالای ایرانی مصرف کنند و اگر کالایی هم تولید ایرانی ندارد پس مردم نخرند، نخورند و استفاده ننمایند!!! که این روش اصلاً شدنی نیست و نحوه مدیریت دولتمردان ایران را از بابت رسیدگی به اوضاع مردم و رفاه ملت نزد جهانیان زیر سوال میبرد.
ثانیاً ورود کالاهای مصرهی ساخت خارج موجب ایجاد رقابت بین صنایع داخلی و خارجی میشود و سبب میگردد تا کالاهای مصرفی تولید داخل، هم از نظر کیفیت و هم از نظر بسته بندی رشد کرده و از نظر قیمتی نیز قابل رقابت گردد در ضمن ارتقاع سطح کیفی و بسته بندی کالاهای مصرفی ساخت داخل موجب رشد صادرات ایران نیز میگردد.
پس از هر منظری که بنگریم واردات کالا موجب افزایش تولید و صادرات و باعث ارتقاع سطح کیفی کالاهای تولیدی و بسته بندی خواهد شد اما به شرط و شروطه ها و آن اینکه واردات فقط فقط بطور قانونی وارد کشور شود نه از مجاری و مبادی غیر قانونی و بشکل قاچاق.
علیپور در ادامه اظهار داشت: به همین خاطر جمع زیادی از فعالان اقتصادی ایران از دیر باز در این بخش تجاری کشور فعال بوده و توانسته اند چرخ واردات ایران را با سعی و تلاش و تجربه خود، بخوبی بچرخانند. واردات به ایران طی سالهای اخیر آنهم به دلیل اعمال تحریم های بین المللی کار ساده ای نبوده اما فعالان اقتصادی قانونمند و خوشنام بخش واردات کشور، در این سالها با سختی و مشقت تمام توانستند کالاهای مورد نیاز ایران را از اقصی نقاط جهان تهیه و با مشکلات بانکی و حمل و نقل پیش رو، ارزها را جابجا و پرداختها را انجام دهند و کالاهای مورد نیاز را به کشورمان حمل نمایند.
اما در حال حاضر دولت ادعای این را دارد که بواسطه اجرای برجام، اوضاع بهتر شده و مبادلات بین المللی جهان با ایران نیز روانتر از قبل گشته. از همین رو دولت دائماً آمار میدهد که این کار را انجام دادیم و آن کار را کردیم و در این راستا نیز بارها اظهار داشته اند که بوروکراسی اداری را کم کرده و سرعت عمل دستگاههای اجرایی را جهت انجام امورات فعالان اقتصادی بالا برده ایم. یکی از این ادعاهای دولت، تسهیل و بالا بردن سرعت عمل دستگاههای مرتبط و ذیربط در امر صادرات و واردات میباشد بطوریکه بارها اعلام نموده اند که مثلاً کارهای مربوط به گمرک شبکه ای شده و در عرض 24 ساعت مجوزهای ترخیص کالا صادر میشود و یا سایر دستگاههای مرتبط دیگر نیز به همین شکل به سیستم وصل شده اند و امورات متقاضیان را حداکثر طی یکی دو روز انجام میدهند. که البته تا اینجای کار همه چیز خوب است و در خور تحسین.
وی با اشاره به موانع کار و گله فعالان اقتصادی نسبت به ناهماهنگی دستگاههای اجرای تصریح کرد: قوانین جاری و وعده و وعیدهای داده شده دولت تا حدودی شیرین و قابل تحمل میباشند اما مشکل کار اینجاست که یا قوانین درست اعمال نمیشوند و یا اینکه عملکرد مجریان دولتی غلط و از روی بی میلی است!! محض اطلاع، طی سالجاری جمعی از فعالان اقتصادی، صادرکنندگان و واردکنندگان عزیز طی دیدارهای جداگانه با اینجانب، مشکلات و موانع فعالیت خود را طرح نموده و متأسفانه فضا را برای فعالیت اقتصادی سالم خود بسیار سخت و دشوار اعلام نمودند!! در این راستا واردکنندگان اظهار میداشتند که اسماً امورات گمرکی را 24 ساعته انجام میدهند اما در عمل، یک روز شبکۀ گمرک قطع میباشد، روز بعد گمرک وصل است اما شبکه وزارت صنعت، معدن و تجارت قطع میباشد!! روز بعد برق ندارند!! روز دیگر کامپیوتر خراب است و یک روز هم اپراتور مریض است و در مرخصی بسر میبرد و دهها مشکل دیگر!!
از طرفی دیگر ارزیاب صاحب کالا را نمی بیند و بطور مجازی کالا را ارزیابی میکند که غالباً بدلیل عدم آشنایی برخی از ارزیابان با نوع کالاهای وارداتی، باز هم مشکل پیش میاید و به همین واسطه زمان ترخیص طولانی تر میشود!!
اخیراً هم گمرک از واردکنندگان نامه خوش حسابی از طرف سازمان امور مالیاتی میخواهد و هر گمرکی واردکننده را به نزدیکترین اداره مالیاتی احاله میدهد!! بطور مثال: گمرک مهرآباد واردکننده را به نزدیکترین اداره مالیاتی خود میفرستند و کمرگ فرودگاه امام (ره) نیز به اداره مالیات دیگری و گمرک شهریار هم به دیگری!!! وقتیکه وارکننده به اداره مالیاتی مراجعه میکند، مسئول مربوطه اعلام میکند که نامه خوش حسابی شما را تا 24 ساعت آینده بصورت اتوماسیون و از طریق شبکه به گمرک مربوطه میفرستیم پس شما فردا به گمرک مراجعه کنید. واردکنندگان محترم اعلام میکنند که فردا به گمرک مراجعه میکنیم میگویند نامه ای نیامده!! پس فردا هم میگویند هنوز نیامده و همین سریال ادامه دارد که بعضی وقتها تا یک هفته هم بطول می انجامد.
رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی تأکید کرد: این نوع برخوردها و عملکردهای غلط، فعالان اقتصادی کشورمان را دلسرد کرده و آنان را دلخور نموده است. در همین راستا یکی از واردکنندگان خوشنام و قدیمی و سرشناس ایران میگوید که از قدیم الایام در حال ورود نوعی کالای گرانقیمت آنهم بطور قانونی به داخل ایران هستیم و مثلاً همین ماه گذشته برای ورود10 عدد از (فلان کالای مدل بالا و گرانقیمت) که حجم هر کدام کمتر یک گوشی موبایل میباشد حدود500 میلیون تومان سود و عوارض گمرکی دادیم یعنی بابت هر یک حدوداً 50 میلیون تومان. و یا بابت700 عدد از یک مدل دیگر حدوداً یک میلیارد تومان سود و عوارض گمرکی پرداخت نمودیم یعنی حدود 5/1 میلیون تومان بابت هر یک. اما آنقدر ما را بردند و آوردند و اذیت نمودند که دیگر به غلط کردن افتادیم!! حال اگر همانند برخی از افراد متخلف، ما هم همین10 قلم کالای کم حجم را توسط مسافر و داخل جیب خودمان و داخل چمدانهای مختلف وارد کشور کنیم نه تنها ممانعتی وجود ندارد بلکه نه آن500 میلیون تومان را به اداره گمرک میدهم و از طرفی همان دقیقه هم کالا را با خودمان از فرودگاه خارج می نمائیم.!! آیا این کار خوب است یا اینکه قانونمند عمل کنیم و سود و عوارض گمرکی دولت را هم پرداخت کنیم؟
در ضمن وقتیکه ترخیص کالاها را طولانی میکنند بابت نگهداری کالاها، حق انبارداری میگیرند بطوریکه سابق بر این حق انبارداری برمبنای حجم کالا محاسبه میشد اما در حال حاضر بر اساس ارزش کالا انبارداری دریافت میشود!! یعنی برای آن10 قلم کالای وارداتی ما که جمعاً حجمی برابر با دو جعبه دستمال کاغذی داشت، مبلغ هنگفتی حق انبارداری گرفتند.
سبزعلیپور گفت: درست است که حق انبارداری ربطی به اداره گمرک ندارد و هزینه آنرا شرکت انبارهای عمومی دریافت میکند اما ظاهراً بنظر میرسد که دستگاههای ذیربط برای هم ایجاد درآمد میکنند و واردکنندۀ عزیز را همانند مریضی که وارد ساختمان پزشکانی میشود این دکتر به آن دکتر و از این آزمایشگاه به آن رادیولوژی میفرستند تا شاید هر یک، پولی از این مریض گرفته و کاسب شوند. در حال حاضر هم غالب دستگاههای ذیربط در امر صادرات و واردات زیر نظر وزارت اقتصاد و دارائی هستند پس در نتیجه منافع مشترکی دارند. دولت محترم هر روز آمارهای نگران کننده ای از قاچاق کالا ارائه میدهد و فی الواقع هم رقم20 میلیارد دلاری قاچاق کالا میتواند اقتصاد هر کشوری را نابود و از ریشه بخشکاند. حال بجای اینکه دولت محترم هزینه قاچاق کالا را روز به روز بالا ببرد و برعکس حفظ احترام صادرکنندگان و واردکنندگان کشور را در اولویت قرار داده و روند فعالیت آنان را تسهیل نماید تا فعالان اقتصادی از عملکرد قانونی خود پشیمان نشوند و روز به روز گستره فعالیتهای قانونی خود را افزایش دهند تا این روند و سهولت کار باعث شود تا بخشی از قاچاقچیان هم دست از قاچاق بکشند و واردات را قانونی انجام دهند تا از این گذر نه تنها بخشی از مشکلات اقتصادی کشور مرتفع و رفته رفته خیمه اقتصاد ایران محکمتر شود بلکه دولت محترم به درآمدهای سرشاری دست یابد اما متأسفانه شاهد این واقعیت هستیم که نه تنها احترامی برای واردکنندگان و صادرکنندگان در کار نیست بلکه عملکرد غلط مجریان دولتی، واردکنندگان قانونی و خوشنام کشور را به سمت قاچاق کالا هدایت میکند زیرا قاچاق کالا آنقدر آسان، سریع، کم هزینه و پرسود است که همه را وسوسه میکند ولیکن کوچکترین فشار و بی احترامی، فعالان اقتصادی را از قانونمند بودن پشیمان و به کلوپ قاچاقچیان (محترم و میلیاردر!!) ملحق مینماید. پس حواسمان جمع باشد تا خدایی ناخواسته اقتصاد و فعالان اقتصادی کشور را یکجا از دست ندهیم.
رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در خاتمه افزود: امسال در یک شرایط کاملاً ویژه و حساسی قرار داریم که همین امر موجب شد تا مقام معظم رهبری به موضوع اقتصاد نگاه ویژه ای داشته باشند و حتی شعار امسال را نیز اجرا و عمل به اقتصاد مقاومتی تعین نمایند و بارها در طی سالجاری در فرمایشات و سخنانشان بر لزوم توجه دولت و مسئولین کشوری به اقتصاد مقاومتی اشاره ای خاص داشتند زیرا در حوزه اقتصاد مقاومتی مبارزه جدی و مؤثر با فساد اقتصادی و حرکت جهادگونه در عرصه اقتصادی کشور و تلاش برای کاهش نرخ تورم، تأمین معیشت مردم، ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری، رشد امنیت اقتصادی و اهمیت دادن به تجارت جهانی و مدیریت صحیح واردات و کمک به صادرات واجب و لازم‌الاجراست.
از همین رو صلاح ایران و ایرانی بر این است تا همه بزرگواران و مسئولین نظام بدور از هرگونه گرایشات سیاسی و با اتحاد و همدلی و با حمایت قوای سه گانه زمینه تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری و آرامش و رفع تمام مشکلات داخلی و بین المللی ایران را به وجود آورند. فلذا باتوجه به مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه که بخش اعظم آن بیش از اینکه بدلیل تحریمهای خارجی باشد بر اثر سوء مدیریت دولتمردان قبل و حال و کم کاری تیم اقتصادی دولت تدبیر و امید بوده، تصورم بر این است که اراده برخی از مسئولین جهت رفع نابسامانی های اقتصادی و اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی ضعیف میباشد و با این روند مشکلات و موانع موجود بر سر راه اقتصاد و فعالان اقتصادی ایران از بین نخواهد رفت و به فعالیتهای قاچاق نیز دامن خواهد زد، والا هیچکس و هیچ گروه و جناح سیاسی جلوی دولت را نگرفته اند تا موانع اقتصادی را برطرف نکند زیرا بعضاً دولت میگوید که ما میخواهیم کار کنیم اما برخی نمی گذارند آیا واقعاً کسی جلوی دولت را گرفته تا مبادا بوروکراسی اداری را از بین نبرد و یا در برابر دولت مانع تراشی میکنند تا به صادرکنندگان و واردکنندگان احترام نگذارد و امورات را برای فعالیت قانونمند آنان تسهیل ننماید؟ قطعاً همچین چیزی وجود ندارد پس بی میلی و کم کاری خود را به گردن مخالفین دولت نیاندازید و از همین امروز آستین ها را بالا بزنید و اقدامی در خور تحسین در جهت رفع موانع کسب و کار فعالان اقتصادی و تکریم ارباب و رجوع انجام دهید و نتیجه آن را هم در کوتاه مدت ببینید.