سید کامل تقوی نژاد، با بیان اینکه بخش مسکن به عنوان یکی از بخش های مولد در کشور، علیرغم اینکه اخذ مالیات بر درآمد از این حوزه در قانون وجود داشته و مطالبه نیز می شده، اما در قانون جدید مالیات های مستقیم مصوب 31 تیرماه 1394، قانونگذار با رویکرد عدالت محوری و رفع تبعیض، تدابیر جدیدی را برای اخذ مالیاتی مشابه سایر تولید کنندگان اتخاذ کرده است، گفت: با توجه به تبصره 5 ماده 77 قانون مالیات های مستقیم که دولت را مکلف به تدوین آئین نامه نحوه اجرای این ماده قانونی کرده است، آئین نامه مذکور تصویب و به منظور اجرا به سازمان امور مالیاتی کشور ابلاغ گردید.

رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور خاطر نشان کرد: سازندگان مسکن مانند هر فعال اقتصادی دیگر حوزه های تولید، مطابق قانون مشمول پرداخت مالیات بر درآمد ناشی از ساخت و ساز بر مبنای سود و زیان هستند و البته براساس آئین نامه مذکور، نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی که به ساخت و فروش ساختمان مبادرت دارند، با دیگر فعالان اقتصادی همسان سازی شده و بین 15 تا 25 درصد تعیین شده است که این نرخ مطابق نرخ ماده 131 و ماده 105 قانون مالیات های مستقیم می باشد.
تقوی نژاد همچنین با بیان اینکه این مالیات بر سود حاصل از ساخت و فروش ساختمان اعمال می شود، گفت: طبیعتا به دلیل این موضوع سازندگان مسکن نباید نگرانی از بابت مالیات ساخت و ساز در شرایط رکود مسکن داشته باشند، چرا که مالیات ساخت و ساز متناسب با سود و زیان اخذ می شود و با توجه به درآمد و سود و زیان ابرازی مودی و پس از رسیدگی به اسناد و مدارک مثبته توسط اداره امور مالیاتی ، مالیات متعلقه تعیین می گردد.
وی ادامه داد: این مالیات به ساختمان هایی تعلق می گیرد که پروانه ساخت آنها بعد از لازم الاجرا شدن قانون ( 1395/1/1) صادر شده باشد.
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور همچنین خاطرنشان کرد: ساختمان هایی که پروانه ساختمانی آنها تا پایان سال 1394 صادر شده است، در زمان انتقال صرفا مشمول مقررات ماده 59 یعنی پرداخت مالیات نقل و انتقال املاک می‏باشند. بنابراین کلیه واحدهای ساخته شده یا در حال ساخت که پروانه آنها مربوط به قبل از سال 1395 می باشد، در هر زمانی که به فروش برسند مشمول مالیات ساخت و فروش نمی باشند و صرفا مانند سایر املاک مشمول مالیات نقل و انتقال موضوع ماده 59 قانون که 5 درصد ارزش معاملاتی است خواهند بود.
وی در این رابطه تاکید کرد: طبیعتا سازندگانی که ساختمان را به منظور مصرف (و نه فروش) احداث می نمایند، مشمول این مالیات نیستند و به نوعی یک حمایت از سازندگان برای خروج از دوره رکود و یک حمایت از سازندگانی که ساخت و ساز را برای مصرف انجام می دهند، صورت گرفته است.
وی همچنین تاکید کرد: شهرهای با جمعیت کمتر از یکصد هزار نفر در زمان صدور پروانه ساخت، براساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران، مشمول مالیات ساخت و فروش موضوع این آیین نامه نیستند.
تقوی نژاد با بیان اینکه مطابق قانون مالیات های مستقیم، اولین نقل و انتقال ساختمان علاوه بر مالیات نقل و انتقال قطعی موضوع ماده 59 قانون مالیات های مستقیم، مشمول مالیات علی الحساب به نرخ 10 درصد به ماخذ ارزش معاملاتی ملک مورد انتقال است، گفت: مالیات قطعی مودیان موضوع این ماده پس از رسیدگی طبق مقررات مربوط تعیین می شود و البته براساس آئین نامه مذکور، مالیات علی الحساب پرداختی ساخت و فروش املاک پس از قطعی شدن مالیات، به حساب پرداختی مودی منظور و مابه التفاوت آن حسب مورد مطالبه و در صورت زیان به مودی مسترد می شود.
وی افزود: پیش از تصویب قانون جدید مالیات های مستقیم مصوب 31 تیرماه 1394، سازندگان ساختمان ملزم به پرداخت مالیات نقل و انتقال قطعی املاک به نرخ 5 درصد و نیز مالیات علی الحساب موضوع ماده 77 قانون به نرخ 10 درصد بودند، اما با تصویب قانون جدید و براساس آئین نامه موضوع ماده 77، صرفا سازندگانی که پروانه ساخت آنها بعد از سال 1395 است ملزم به پرداخت مالیات 5 درصد و 10 درصد مذکور بوده و سازندگانی که پروانه ساخت آنها مربوط به قبل از سال 1395 است، فقط مشمول پرداخت مالیات نقل و انتقال قطعی املاک به نرخ 5 درصد می باشند.
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور خاطرنشان کرد: قیمت زمین یکی از پارامترهای اصلی از قیمت واحد ساخته شده خواهد بود و با توجه به مصوبه دولت برای سازندگان این مشوق را در نظر گرفته اند که ارزش روز زمین در تاریخ فروش واحد از ارزش فروش ساختمان کسر می گردد;
بعبارتی فقط سود و زیان ناشی از احداث اعیانی ( ساختمان) روز زمین مشمول مالیات می باشد و سود ناشی از اضافه ارزش زمین که در طول مدت ساخت ایجاد می شود مشمول مالیات نخواهد بود.
وی با اشاره به اینکه در آئین نامه فوق به منظور بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده نیز تدابیری اتخاذ شده، گفت: در صورت تعیین ضرایب مالیاتی برای تعیین درآمد مشمول مالیات ساخت و فروش موضوع این آیین‏نامه توسط کمیسیون موضوع ماده (154) قانون مالیات های مستقیم مصوب سال 1380، ضرایب ساخت و فروش در بافت های فرسوده با رعایت قوانین ذیربط به میزان 60% ضرایب مربوط، اعمال خواهد شد و این موضوع کمک شایان توجهی به ساخت و نوسازی بافت های فرسوده می کند.