تحلیل نرسی قربان
ريشه‌يابي سقوط تاريخي
صنعت نویس: معادلات اقتصادي به سبب تشديد بيماري كرونا در جهان تغيير كرده و در حال حاضر رشد اقصادي جهان در گرو جلوگيري از گسترش اين بيماري است. با كند شدن رشد اقتصادي، تقاضا براي نفت و فرآورده‌هاي نفتي نيز كاهش يافته است. پس اين يك پديده كلي است كه تقريبا تمام كشورهاي جهان با آن دست به گريبان هستند. در چنين شرايطي كه رشد اقتصادي كاهش يافته، ميزان تقاضا براي نفت نيز كم شده كه مازاد عرضه را در بازار به وجود آورده است. اوپك براي جلوگيري از كاهش بيشتر قيمت، پيشنهاد كاهش 1.5 ميليون بشكه‌اي از توليدات خود و كشورهاي هم‌پيمان را داد. اين طرح در اجلاس اخير مطرح شد كه بايد به تاييد كشورهاي غيرعضو به رهبري روسيه نيز مي‌رسيد. اما روسيه بنا به دلايلي از تاييد آن سر باز زد تا در نهايت اين پيشنهاد كه براي كنترل بازار و جلوگيري از افت بيشتر قيمت نفت بود، اجرايي نشود. پس از پايان نشست و شكست در مذاكرات با وجود اينكه عربستان براي مشتريانش تخفيف‌هاي نفتي در نظر گرفته بود در كمتر از 24 ساعت شاهد سقوط بيش از 30 درصدي قيمت نفت بوديم. به نظر مي‌رسد، عربستان با ارايه تخفيف نفتي وارد يك تقابل با روسيه شده است اما اينكه اين تقابل تا كجا ادامه مي‌يابد و چه خواهد شد، موضوع ديگري است. مهم‌ترين دليل رد پيشنهاد اوپك توسط روسيه به شيوع كرونا در جهان و تاثيري كه بر اقتصاد گذاشت، بازمي‌گردد.
هر چند در اين بين برخي تئوري‌ها در خصوص هدف روسيه براي رد پيشنهاد اوپك نيز مطرح مي‌شود و افرادي معتقدند اين كشور براي افزايش توليد و تقابل با صنعت شيل درصدد افزايش توليد است كه البته بايد اصل جريان را از آقاي پوتين پرسيد اما نبايد از اين نكته غافل شد كه اگر قيمت نفت به سقوط خود ادامه دهد تا حدي جلوي توليد نفت شيل نيز گرفته مي‌شود. هر چند بسياري از توليدكنندگان و فعالان اين صنعت، زماني كه قيمت نفت بين 60 تا 70 دلار بود، محصولات خود را پيش‌فروش كرده‌اند بنابراين ممكن است با نفت كمتر از قيمت فعلي نيز به توليدات خود ادامه دهند. اما اتفاقي كه با احتمال بالايي در صنعت شيل رخ مي‌دهد، كاهش سرمايه‌گذاري در آن و به طور كلي در نفت‌هاي گراني است كه از دريا استخراج مي‌شود. موضوع ديگري كه بايد به آن اشاره كنم، تغييرات تقاضا براي نفت پس از كاهش شديد قيمت است. با كاهش قيمت نفت به دليل رقابت‌پذير بودن اين ماده از نظر قيمتي، تقاضا براي آن در مقابل زغال‌سنگ و انرژي‌هاي تجديدپذير با افزايش همراه خواهد بود. اما كاهش قيمت نفت مي‌تواند بر سرمايه‌گذاري در اين صنعت نيز تاثيرگذار باشد و آن را در سال‌هاي آتي كاهش دهد. به گونه‌اي كه در يكي، دو سال آينده شاهد كمبود نفت در بازار باشيم. چراكه وقتي سرمايه‌گذاري انجام نشود، ظرفيت‌هاي توليد اضافي نيز از بين مي‌رود و به جاي ظرفيت‌هاي سابق نيز توليدي صورت نمي‌پذيرد از اين رو انتظار داريم، توليد نيز كم شود.
نرسي قربان