عملکرد یک‌ساله سازمان بورس و اوراق بهادار ایران، از رشد بیش از ۴ برابری ارزش معاملات بورس کشور طی یک‌سال گذشته خبر می‌دهد. بنا به آمار وزارت امور اقتصادی و دارایی، ارزش معاملات بورس در ۱۲ ماهه منتهب به ۳۱ تیر سال ۹۸ رقم ۴.۹۷ میلیارد تومان بوده است که در دوره ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱ تیر امسال به رقم ۲.۲۶۴ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.

شاخص کل بورس تهران نیز به عنوان مهم‌ترین نماگر بازار سرمایه از رقم ۲۶۶.۱۲۷ در پایان مرداد ۹۸ در ۸ مرداد ۹۹ به رقم ۱.۹۰۴.۳۲۴ واحد افزایش یافته است.

روزهایی که بازار سهام، منفی طی کرد
گزارش‌ها نشان می‌دهد که شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات روز چهارشنبه، پنجم شهریور به عدد یک میلیون و ۷۱۸ هزار واحد رسید که در مقایسه با پایان هفته قبل از آن، بیش از دو درصد افت را تجربه کرده است.

به این ترتیب، شاخص بورس در معاملات هفته گذشته ۳۹ هزار واحد کاهش داشت. شاخص کل در پایان روز چهارشنبه، ۲۹ مرداد ماه با عدد یک میلیون و ۷۵۷ هزار واحد به معاملات پایان داد که این رقم در روز چهارشنبه، پنجم شهریورماه به عدد یک میلیون و ۷۱۸ هزار واحد رسید.

در این میان اما بررسی وضعیت بازار سهام حاکی از آن است که پس از ثبت تاریخی‌ترین رشد شاخص کل بورس تهران در اولین ماه تابستان ۹۹، مردادماه اما شاهد ریزش ۸.۳ درصدی این نماگر بودیم که در ۲۰ ماه گذشته بی‌سابقه بود.

این عملکرد منفی اما حاصل معاملات نیمه دوم مردادماه بود که نماگر سهام پس از تجربه سقف ۲ میلیون و ۷۸ هزار واحد در نوزدهمین روز این ماه، مسیر نزولی را در پیش گرفت و حتی به فاز خرسی نیز وارد شد.

در این ماه ضمن افت قیمت سهام، اما افزایش تب تورم البته با حرارت پایین‌تر بر داغ سهامداران افزود؛ به طوری که با احتساب نرخ تورم ماهانه، میزان افت واقعی مردادماه شاخص سهام ۱۱.۴ درصد برآورد می‌شود. در مورد سهام بازار نیز با احتساب تورم، تعداد ۱۳۳ سهم مثبت دومین ماه تابستان به ۱۰۹ سهم تقلیل پیدا می‌کند.

ورود ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار میلیارد نقدینگی جدید به بازار سهام
چنین نوسانی در بازار سرمایه در شرایطی است که روند ۵ ماه و نیم گذشته بازار سهام حاکی از آن است که سودده‌ترین بازار برای سرمایه‌گذاران بوده است. همین موضوع باعث شده که بنا به گفته رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، از ابتدای امسال تاکنون حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی توسط تازه‌واردها به بازار سرمایه وارد شود.

حسن قالیباف‌اصل در پانزدهمین جلسه هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران عنوان کرد: براساس آمار در کل سال گذشته ۸۲۰ هزار کد معاملاتی صادر شده بود که البته نسبت به سال‌های گذشته عدد بسیار متفاوت بود. به عنوان مثال در سال ۹۷ در مجموع ۱۰۰ هزار کد معاملاتی صادر شده بود، این در حالی است که اگر در سال‌های قبل ۵۰ تا ۶۰ هزار کد صادر می‌شد، می گفتیم که این عدد بالا است.

به گفته وی، از ابتدای امسال حدود ۴.۵ میلیون کد جدید در بازار سرمایه صادر شده است که این نشان می‌دهد مردم این بازار را به عنوان یک بازار سرمایه‌گذاری می‌دانند و پول مردم وارد این بازار می‌شود.

قالیباف‌اصل همچنین گفت: براساس مطالعات ما ۵۰ تا ۶۰ درصد تازه‌واردهای بازار سرمایه، سرمایه‌ای حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان وارد بازار می‌کنند و هر روز نیز حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار کد معاملاتی توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی صادر می‌شود.

وی متذکر شد: این بدان معناست که هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار میلیارد تومان پول جدید وارد بازار می‌شود و مشاهده وضعیت بازار سرمایه از ابتدای سال حاکی از آن است که حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار میلیارد تومان پول جدید توسط تازه واردها وارد بازار سرمایه شده است. این در حالی است که سال گذشته در مجموع ۳۵ هزار میلیارد تومان پول تازه واردها وارد بازار بورس شده بود.

هشدار کارشناسان به سرمایه‌گذاری در بورس
اما نکته‌ای که در میان آمارها به چشم می‌خورد، این‌که بلافاصله با چند روز قرمز شدن تابلوی بورس تهران، خروج پول سرمایه‌گذاران از بورس نیز آغاز شد؛ تا جایی که برای مثال در سوم شهریورماه در حالی شاخص کل بورس تهران بیش از ۳.۲ درصد سقوط کرد، بیش از ۷ هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.

این اتفاق در حالی است که کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه، نسبت به شکل سرمایه‌گذاری در بازار سهام هشدار می‌دهند. به اعتقاد سعید اسلامی، عضو شورای عالی بورس، مردم نباید دچار هیجانات بازار شوند، بلکه باید با یک دید بلندمدت در این راستا گام بردارند، زیرا دید کوتاه‌مدت نه‌تنها سودی ندارد، بلکه به ضرر سهام‌داران هم تمام می‌شود.

به اعتقاد وی، از آنجایی که بازار سرمایه حساسیت‌های خودش را دارد و مردم هم به عنوان سرمایه‌گذار در این مسیر گام گذاشتند، باید بدانند که به طور طبیعی نوسانات بازار امری طبیعی است.

همایون دارابی، تحلیلگر بازار سرمایه نیز درباره ریزش بازار سرمایه گفت: ما انتظار این دوره اصلاح را داشتیم، ولی از آن‌جایی که افراد تازه‌کار در بازار هستند و جو هیجان‌زدگی به وجود آمده است، این قضیه پررنگ‌تر شد.

وی در پاسخ به این پرسش که شاخص بورس چه زمانی به دو میلیون واحد می‌رسد؟ اظهار داشت: شاخص تاکنون دو بار به دو میلیون واحد رسیده است و بعید نیست که در یکی دو ماه آینده حتی بیشتر از این رقم را تجربه کند.

دارابی افزود: من فکر می‌کنم بورس به سمت تعادل می‌رود. البته برخی معتقدند رشد بی‌مهابای بورس عامل بروز ریزش شاخص بورس بود، در حالی که من این تحلیل را قبول ندارم. به هر حال رسیدن شاخص به سطح دو میلیون واحد، عملا یک دوره اصلاح و استراحت را طلب می‌کرد.

در همین حال، شاهین چراغی، عضو شورای عالی بورس در توییتی نوشت: ‌به عنوان یک کارشناس، نگران آینده ‎بازار سرمایه نیستم، لطفا در بورس صبور باشید. از سال ۷۲ فراز و نشیب‌های زیادی را دیده‌ام، ‎ مدیران بازار پول مراقب باشند. با این نرخ تورم این نقدینگی تبدیل به سپرده بانکی نمی‌گردد. نقدینگی باید با سیاست‌گذاری صحیح در مسیر توسعه ‎بازار سرمایه و ‎جهش تولید قرار گیرد.