صنعت نویس: پایگاه خبری بلومبرگ در گزارشی با این مقدمه نوشت: نخست وزیر هند پس از گذشت حدود ۱۳ سال از زمانی که این کشور برای نخستین بار موافقت کرد بندر چابهار را توسعه دهد به ایران سفر کرد، اما پس از چند ماه‌ از توافق روسای جمهور سه کشور و وعده هند برای تزریق ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه در این پروژه، بندر چابهار همچنان خفته مانده است و در مقابل، بندر گوادار که در ۱۰۰ کیلومتری شرق ایران در مجاورت مرز ایران و پاکستان قرار دارد، قد اعلم می‌کند.

به گفته سمیر پاتیل، تحلیلگر سازمان تحقیقاتی Gateway House، آنچه که دیده می‌شود مشکلی است که بسیاری از تعهدات سرمایه گذاری هند در خارج دارند. به محض این‌که نخست‌ وزیر قول سرمایه گذاری می‌دهد، احزاب حرکت برای پیش‌برد پروژه را دشوار می‌یابند. سیستم بوروکراسی هند هم زمان را طولانی می‌کند.

چابهار قرار بود یک بُرد شیرین باشد. هند با این بندر قطبی ایجاد می کند که با شراکت چین و پاکستان در بندر گوادار رقابت کند. ایران هم یک بندر بزرگ در حاشیه اقیانوس خارج از تنگه هرمز خواهد داشت که به رشد مناطق شرقی محروم این کشور کمک می‌کند، در حالیکه افغانستان هم با دسترسی جاده‌ای و ریلی به این بندر، اقتصاد جنگ زده خود را رونق خواهد بخشید. اما با گذشت یک دهه و با وجود اینکه چین یک قرارداد ۴۵ میلیارد دلاری برای ساخت کریدور اقتصادی چین-پاکستان که از بندر گوادار آغاز می‌شود امضا کرده، این بندر استراتژیک همچنان ضعیف مانده است.

به گفته حمید مصدقی، دیپلمات ایرانی، با وجود اهمیت این پروژه هندی‌ها و ایرانی‌ها درباره‌ اینکه چه کسی ۳۰ میلیون دلار مالیات واردات تجهیزات بندر به ایران را پرداخت خواهد کرد، به مدت دو سال چانه زدند.

حمید مصدقی که مدیر بخش اقتصادی سفارت ایران در دهلی نو است، در ادامه می افزاید: کندی پیشرفت پروژه ناشی از این موارد کوچک است و هر دو طرف مایلند این مسائل تسریع شوند.

توسعه چابهار می تواند به هدف نارندرا مودی، نخست وزیر هند برای یکپارچه‌کردن اقتصادهای جنوب آسیا و ارتقای جایگاه هند در منطقه کمک کند. با اینهمه روند آهسته توسعه این بندر انتقاداتی را برانگیخته است.

تارور یک نماینده مجلس در حزب مخالف دولت و رییس کمیته پارلمانی امور خارجی هند می گوید وقتی چین و پاکستان در فاصله چند کیلومتری به توسعه بندر گوادار مشغول هستند، هند نمی‌تواند توسعه بندر چابهار را به تاخیر بیندازد یا نسبت به این بندر حیاتی بی‌تفاوت بماند.

چابهار می‌تواند یک مرکز ثقل برای اقصاد منطقه باشد. این بندر به بنادر غربی هند در کاندلا، موندلا و بمبئی نزدیک بوده و می‌تواند به کشاورزان هندی کمک کند به کود و سایر کالاها از آسیای مرکزی و فراتر از آن  دسترسی ارزان‌تری داشته باشند.

سوراب کومار، سفیر هند در ایران در مصاحبه ای در تهران اظهار کرد: هند به میزان قابل توجهی به اوره، آمونیاک و کود نیاز دارد و با توجه به نزدیکی جغرافیایی چابهار، هزینه‌های حمل‌ونقل این مواد اندک خواهد بود.

چابهار همچنین برای کشور افغانستان که به آب‌های آزاد دسترسی ندارد، اهمیت بالایی دارد. این توافق شامل شبکه ریلی شمال – جنوب است که می‌تواند به این کشور کمک کند از ذخائر معدنی به ارزش یک تریلیون دلار بهره‌برداری کرده و وابستگی خود به کمک‌های خارجی را کاهش دهد.

به گفته سفیر هند در ایران، هند ۸۵ میلیون دلار در تجهیزات سرمایه‌گذاری خواهد کرد و برای نخستین فاز که شامل دو پایانه و پنج اسکله است، ۱۵۰ میلیون دلار وام خواهد داد.

وزیران حمل‌ونقل سه کشور ایران، هند و افغانستان هفته گذشته در دهلی نو به منظور ارزیابی پیشرفت این پروژه دیدار کردند.

عباس آخوندی، وزیر راه‌ و شهرسازی ایران، پس از این دیدار که ۲۸ سپتامبر برگزار شد، اظهار کرد: ما در توسعه بندر چابهار عقب نیستیم و این برنامه با روند مناسبی در حال انجام است.

بندر چابهار حتی ممکن است به نفع چین هم باشد. این کشور پس از تشدید تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۲ روابط تجاری با ایران را گسترش داد و می‌تواند از بازگشایی تدریجی اقتصاد ۴۰۰ میلیارد دلاری آمریکا بهره ببرد.

پکن در حال توسعه حضور خود در سایر بخشهای منطقه خلیج فارس است. واحدی از بزرگ‌ترین گروه کشتیرانی چین هفته گذشته توافقی را برای ساخت و اداره یک پایانه کانتینری در امارات متحده عربی امضا کرد.

به گفته تحلیلگران هندی، این یک رقابت است، اما واقعیت این است که سرمایه‌گذاری‌های چینی در منطقه در حال اجرای پروژه‌شان هستند، در حالیکه پیشنهادهای هند در حد پیشنهاد باقی مانده اند.

بندر چابهار پس از این‌که توسعه پیدا کند قادر خواهد بود پذیرای کشتی‌های باری بزرگ باشد و دیگر به بنادر امارات متحده عربی نیاز ندارد تا به عنوان واسطه برای تخلیه کالاها در کشتی‌های کوچک‌تر عمل کند.

ایسنا