- کد مطلب : 13928 |
- تاریخ انتشار : 18 آذر, 1395 - 04:13 |
- ارسال با پست الکترونیکی
تومان به جای ریال؛ فرصتها و چالشها
همچنین از جهت روانی نیز موجب تناسب عددی واحد پول کشور با ارزهای خارجی میشود و از بعد فنی هم در عملیات مالی و بانکی سهولت بیشتری ایجاد خواهد کرد. با این حال، در مسیر اجرایی کردن این تغییر عنوان واحد پول، چالشهایی نیز وجود خواهد داشت که در ادامه سعی شده برخی از آنها تبیین شود.
بند (الف) از ماده (1) قانون پولی و بانکی کشور که در حال حاضر لازمالاجراست، مقرر میدارد «واحد پول ایران ریال است. ریال برابر 100 دینار است.» این ماده دو کارکرد دارد: (1) نام واحد پول کشور را مشخص میکند. (2) نام واحد جزئی یا فرعی که اسکناسها یا مسکوکات کمتر از یک واحد را نشان میدهند، مشخص میکند. با کاهش ارزش ریال، مردم عمدتا از کلمه تومان که معادل 10 ریال است در معاملات و تبادلات روزمره استفاده میکردند ولی در اسناد حسابداری، مکاتبات دولتی و کلیه مبادلات رسمی کلمه ریال بهعنوان واحد پول کشور استفاده میشد. بنابراین یکی از مشکلات موجود این بود که واحد پولی که مردم در زبان روزمره به آن اشاره میکردند، با واحد پولی که در قانون و متون رسمی به کار رفته بود، تفاوت داشت. روشن است که این مشکل، ناشی از عنوان «ریال» نبود، بلکه ناشی از کاهش ارزش ریال بود؛ بنابراین صرف تغییر نام نمیتوانست هیچ مشکلی را حل کند.
راهحل مساله از دو بخش تشکیل میشود: (1) کنترل تورم برای توقف نسبی روند کاهش ارزش ریال؛ و (2) حذف 3 صفر (به اعتقاد برخی صاحبنظران 4 صفر) از پول ملی. اگر قرار بود 3 صفر از پول ملی حذف شود بدون آنکه نام واحد پول عوض شود، ضرورت داشت که با وضع قانون، از زمان مشخصی (مثلا از ابتدای سال 1397) اسکناسها و مسکوکات ریال جدید توسط بانک مرکزی منتشر شوند. در چنین صورتی، نسبت برابری ریال جدید به ریال قدیم، یک به هزار بود. ریال جدید، در یک بازه زمانی یک یا دو ساله به موازات ریال قدیم، قوه ابراء قانونی داشت و پس از آن به تدریج از گردش خارج میشد. مثلا در طول 6 ماه اول، همه اشخاص و نهادهای دولتی و خصوصی، موظف میشدند که هر دو نوع اسکناس ریال جدید و قدیم را بپذیرند، بعد از آن در طول شش ماه دوم، فقط بانکها ریال قدیم را میپذیرفتند و آن را با ریال جدید تعویض میکردند و در نهایت، بعد از آن دوران فقط بانک مرکزی بود که ریال قدیم را با ریال جدید تعویض میکرد. در چنین شرایطی، اسکناسها و مسکوکات، فقط یک بار و آن هم برای حذف صفرها یا Redenomination تعویض میشدند. در پیشنویس لایحه بانک مرکزی که در پایگاه اینترنتی بانک مرکزی درج شده است ضمن حفظ نام «ریال» برای واحد پول کشور، در بند (و) از ماده (1) مقرر شده است: «واحد پول جديد، اجزاي آن، برابري آن با واحد پول رايج، مبلغ اسـمي، شـكل، جنس، رنگ، اندازه، طرح و ساير مشخصات اسكناسها و سكههـاي فلـزي رايـج كشـور بـه پيشنهاد رئيسكل بانك مركزي و تصويب وزير امور اقتصادي و دارايي با رعايت مقررات ايـن قانون، تعيين ميشود.»
نکتهای که در رابطه با مصوبه جدید دولت باید به آن توجه داشت این است که با مصوبه اخیر دولت، تغییر واحد پول به حذف یک صفر محدود شده است و این امر بر خلاف نظر اکثر صاحبنظران است که حذف حداقل 3 صفر از واحد پول را ضروری میدانند. ممکن است گفته شود که راه برای حذف صفرهای بعدی بسته نیست و دولت و بانک مرکزی همچنان میتوانند صفرهای بعدی را هم حذف کنند، اما باید توجه داشت که با در نظر گرفتن هزینههای بالای عملیاتی حذف صفر که شامل جمعآوری اسکناسها و مسکوکات قبلی و امحای آنها، نشر اسکناسها و مسکوکات جدید، تغییر نرمافزارها، قراردادها و... میشود، انجام این کار برای 2 دفعه متوالی، یکی برای تغییر نام و حذف یک صفر و دیگری برای حذف 2 یا 3 صفر دیگر، معقول و سنجیده نیست. ممکن است گفته شود که چه ایرادی دارد مجلس به پیشنهاد دولت و با وضع قانون، هم نام واحد پول جدید را تغییر دهد و هم از تعداد صفرهای آن بکاهد؟ پاسخ آن است که این کار فینفسه ایرادی ندارد و غیرمنطقی نیست به شرط آنکه این دوکار همزمان انجام شود تا موجب آن نشود که به هزینه مردم و با پول مالیاتدهندگان، کاری را که میتوان به یکباره انجام داد، طی مرحله و با دوبار هزینه کردن انجام داد. متن فعلی بند (و) از ماده 3 لایحه پیشنهادی بانک مرکزی نشان میدهد این همزمانی وجود نخواهد داشت و بند یاد شده با این فرض نوشته شده بود که قرار است نام واحد پول ثابت بماند و در مورد حذف صفر، طی ترتیب جداگانهای تصمیمگیری و اقدام شود. حال آنکه در حال حاضر، اگر بند (و) ماده 3 به همین صورت فعلی که در پیشنویس آمده است حفظ شود، پس از تصویب قانون جدید، نام واحد پول عوض و یک صفر از آن کاسته خواهد شد و آنگاه چند سال دیگر، مجددا نیاز به حذف 2 یا 3 صفر از پول ملی پیدا خواهد شد. بر این اساس، دولت اگر تصمیم گرفته است که نام واحد پول را تغییر دهد باید در مورد حذف صفرها نیز در همین لایحه تعیین تکلیف کند و امر را به قانون دیگری واگذار نکند و بهطور مشخص، در بند (و) ماده 3 فعلی تغییرات اساسی ایجاد کند. تغییراتی که این بند را به یک ماده مستقل یا حتی چند ماده مبدل خواهد کرد تا کلیه نکات اساسی حذف صفرها که باید در قانون درج شود، در آن لحاظ شود. در غیر این صورت، تصمیم اخیر دولت، بعدها به یکی از چالشهای نظام پولی و اعتباری کشور مبدل خواهد شد. یکی از نکاتی که حتما باید در متن قانون درج شود، طول مدت دوره انتقالی است که در آن تومان و ریال فعلی بهطور توأمان رواج خواهند داشت و نکته دیگر که باید در متن قانون مورد تصریح قرار گیرد این است که تعهداتی که به ریال فعلی انجام شدهاند، بعد از دوره انتقال، به تومان قابل ایفا خواهند بود و طلبکار نمیتواند بدهکار را وادار به پرداخت اسکناس و مسکوک قدیمی کند. همچنین لازم است استانداردهای حسابرسی، نرمافزارها، قوانین و مقرراتی که در آنها پرداخت مبلغی به ریال مقرر شده است و سایر متون و اسناد رسمی نیز مورد بازنگری قرار گیرند یا اینکه در متن قانون جدید قید شود از زمان آغاز دوره انتقال، در هر قانونی که از عبارت ریال استفاده شده است، از این پس، تومان با نسبت یک به 10 منظور خواهد بود. بهعنوان مثال، در قانون نحوه وصول درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین قید شده است حقالثبت اظهارنامه علامت تجاری برای متقاضیان ایرانی 12 هزار ریال برای هر ورق است. با توجه به اینکه واحد پول جدید و رسمی کشور به تومان تغییر پیدا خواهد کرد، لازم است عبارت 1200 تومان جایگزین 12 هزار ریال شود.
آخرین اخبار
- نایب قهرمانی گل گهر در مسابقات آتش نشانی معادن کشور
- دومین نمایشگاه نهضت تولید در معدن،صنایع معدنی کشور
- واحد چهارم گازی شرکت گهر انرژی سیرجان با شبکه سراسری سنکرون شد
- پیشبینی رشد اقتصادی ۳.۷ درصدی ایران
- خودروهای برقی پلیس قابل "هک" نیستند
- میزان قطعی افزایش حقوق سال ۱۴۰۴ اعلام شد
- تولید و بومی سازی شبیه ساز آموزشی اپراتوری بیل مکانیکی
- بزرگداشت مجاهد فی سبیل الله و اقامه نماز جمعه
- توسلي مهر به ايران خودرو مي رود
- پیاده روی خانوادگی به مناسبت گرامیداشت هفته دفاع مقدس
- تزریق ۱۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار از تبصره ۱۸ برای توسعه شرکتهای حمل ونقل ریلی
- اهدای ۴ هزار سری جهیزیه و ۴ هزار بسته لوازم التحریر به افراد نیازمند
- گل گهر می تواند در حوزه علمی معادن کشور پیشرو باشد
- حذف بخشی از یارانه پنهان انرژی با طرح تخصیص بنزین به نفر
- آئین تجلیل از آزادگان سرافراز دفاع مقدس شهرستان سیرجان
- دولت چهاردهم با ناترازی برق روبروست
- واردات موبایل یک میلیون دستگاه کم شد
- ابهامات مصوبه دریافت مابهالتفاوت ارز از واردکنندگان رفع شد
- فروش چارتری پروازهای اربعین ممنوع شد
- افزایش گرمای هوا در ایران ۲ برابر جهان
- ابلاغ آییننامه اجرایی متناسبسازی حقوق بازنشستگان
- 10هزار خودرو وارد شد
- به "گالری آفتاب گناوه" اعتماد نکنید
- همه چیز به نفع طلا تمام خواهد شد
- چشمانداز اقتصادی بزرگترین اقتصاد اروپا
- عزاداری متمرکز کارکنان شرکت های منطقه معدنی و صنعتی گل گهر
- کینه شخصی سعید جلیلی با بیژن زنگنه مانع اجرای قرارداد کرسنت شد
- تجمع 15 هزار نفری ملت امام حسینی سیرجان در گهر پارک
- آگهي تمدید مهلت ثبت نام آزمون شناسايي و بکارگیری نیروی قراردادی شرکت توسعه آهن و فولاد گل گهر و شرکت جهان فولاد سیرجان
- کسب تندیس شركت صنعتي برتر سرمايه گذار در انرژي هاي تجديد پذير در سال 1402-1401
- مدیرعامل و مدیران گل گهر رای خود را به صندوق انداختند
- ضربالاجل بورس به شرکتهای ایران خودرو و سایپا
- پلیس راهور: مشکلی با خودروهای وارداتی نداریم
- شما فرماندهان اقتصادی کشور هستید
- کسب نشان پنج ستاره تعالی HSE توسط شرکت معدنی و صنعتی گل گهر
- شرکت گل گهر و دادگستری کل استان کرمان تفاهم نامه همکاری امضا کردند
- سهمخواهي ايران خودرو و سايپا از بازار خودروهاي برقي
- ناگفتههای وزیر راه از سقوط بالگرد رئیسجمهور
- علی باقری سرپرست وزارت خارجه شد
- 5 روز عزای عمومی در کشور
- رهبر انقلاب شهادت رئیس جمهور و هیات همراه را تسلیت گفتند
- هشدار سازمان غذا و دارو درباره یک داروی تقلبی
- فرمان مهم رئیس جمهور درباره واردات چای
- مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا
- چند توصیه درباره امنیت رمز عبور
- تورم ساخت مسکن و سه پیام
- توافق جدید صمت و زرگران
- صعود رمزارزها
- زمان آغاز عملیات اجرایی راه آهن رشت - آستارا
- افزایش جریمه های رانندگی به زودی
- نظر وزیر کشور درباره تقسیم سیستان و بلوچستان
- نظر وزیر کشور درباره تقسیم سیستان و بلوچستان
- فروش خودروهای برقی از فردا
- چقدر وام ودیعه مسکن پرداخت شد؟
- پرداخت مالیات مشاغل در 15 قسط
- اعلام قیمت مصوب لاستیک
- واکنش هند به تهدیدهای آمریکا در مورد توافق چابهار
- زمان بازگشت نیروگاه بوشهر به مدار
- روند نزولی بورس متوقف شد؟
- انقلاب در موتور جستجوی گوگل
- افت حرارت پولی کشور
- سه سناریو درباره آینده واردات خودروهای کارکرده
- شنبه ها تعطیل شد
- برگزاری سومین همایش بزرگ دوقلوها و چندقلوهای سیرجانی
- فروردینماه پر رکورد گلگهر
- جزییات طرح یارانهای دولت برای دهکهای یک تا پنج
- فرش قرمز برای اسکناس درشت؟
- مراسم معارفه مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران برگزار شد
- برگزاری باشکوه شبهای قدر در مسجد گوهرشاد گهرپارک
- درآمد عملیاتی ۶۴هزار میلیارد تومانی گل گهر در سال ۱۴۰۲
- خبر وزیر اقتصاد از واردات ۲۰ هزار خودرو
- سکه به کانال تاریخی ۴۱ میلیون تومان رسید
- خبر مهم برای متقاضیان تسهیلات ودیعه مسکن
- سال پر رکورد گلگهر
- تحقق رشد تولید ١٧/٨ درصدی محصولات کنسانتره و گندلهی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- آمار عجیب از مصرف بنزین ایرانیها در نوروز
- آمار جدید واردات خودرو اعلام شد
- مشکل اقتصاد ایران، جهالت مدیران رانتی و کوتهبین است
- افتتاح دفتر نمایندگی اداره پست در منطقه گلگهر
- حضور نماینده سیرجان در گل گهر
- پاتک بانک مرکزی به متخلفان ارز مسافرتی
- نتایج تکمیل ظرفیت کنکور اعلام شد
- آغاز ثبتنام ۹ مدل خودروی وارداتی
- پیشبینی بازار سرمایه در سال آینده
- ورود سامانه بارشی جدید به کشور
- تعیین نرخ کرایه اتوبوس، تاکسی و مترو برای سال ۱۴۰۳
- پاسخ به 17 پرسش درباره کالابرگ الکترونیکی
- بی محلی خودروسازان به قطعه سازهای داخلی
- پژوپارس به آخر خط رسید
- مجمع عمومی فوقالعاده شرکت گلگهر برگزار شد
- زوایای ناپیدای حراج سکه
- سیف، اقدام بانک مرکزی را پسندید
- سیل در سیستان/عکس
- مسدودی 10 روزه جاده چالوس و آزادراه تهران_شمال
- رتبه ایران در تولید گاز
- واردات خودرو فقط با کارت بازرگانی
- عرضه کنسرو ماهی با ۱۵ درصد تخفیف
- بارش دوباره در کشور
- کارنامه مردود دولت در واردات خودرو
- تداوم افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
افزودن نظر جدید