سعید عباسپور، مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) در نامه‌ای به مدیر کل مرکز واردات و امور مناطق آزاد و ویژه گمرک جمهوری اسلامی ایران و روسای سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت ۳۱ استان و جنوب استان کرمان اعلام کرد که ثبت سفارش برخی اقلام تحت کد تعرفه ۸۵۰۹۴۰۰ منوط به به اخذ شناسه کالا شده است.

در این نامه گفته شده که با توجه به نامه شماره ۶۰/ ۱۱۴۹۰۲ تاریخ ۱۳۹۶ مدیر کل دفتر امور خدمات بازرگانی وزارت متبوع. ثبت سفارش گوشتکوب برقی همزن برقی، آسیاب الکتریکی و مخلوط کن الکتریکی در ذیل کد تعرفه ۸۵۰۹۴۰۰۰ منوط به اخذ شناسه کالا است.

شناسه کالا چیست؟

آئین‌نامه اجرایی شناسه‌های کالا و رهگیری کالا موضوع ماده (۱۳) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز اواخر شهریور ماه ۱۳۹۵ از سوی اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری، برای اجرا ابلاغ شد. ماده ۲۰ این آئین‌نامه مسئولیت اجرای آن‌را به وزارت صنعت، معدن و تجارت محول کرده و طبق ماده ۱۲ آن وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) موظف است "امکان ثبت شناسه رهگیری و دریافت گواهی الکترونیکی را در سامانه جامع تجارت فراهم کند و یکتا بودن شناسه‌های رهگیری را در سطح تمامی کالاهای مشمول، تضمین کند".

پیرو این آیین نامه دستورالعمل اجرایی ثبت و اخذ شناسه کالا برای گروه هفت قلم کالای لوازم خانگی شامل کولر، یخچال، فریزر، تلویزیون، ماشین لباس شویی، ماکروویو، جاروبرقی تدوین شد که در ابلاغیه سال گذشته پکیج نیز به آن اضافه شد.البته مقرر شده این طرح در قدم‌های بعدی تمامی اقلام لوازم خانگی را شامل شود.

با این وجود این طرح، حداقل در بخش لوازم خانگی، تا زمستان سال گذشته به اجرا درنیامده بود، اما به نظر می‌رسد افزایش قاچاق کالا در پی ممنوعیت واردات و افزایش چشمگیر قیمت‌ها در بازار لوازم خانگی باعث شد که بالاخره آئین‌نامه اجرایی شناسه‌های کالا و رهگیری کالا در این بخش اجرا شود و از میانه بهمن سال گذشته طرح برخورد با کالاهای بدون شناسه از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز آغاز شد. البته نظارت بر اجرای این طرح در پی شیوع ویروس کرونا برای حدود دو ماه متوقف شد و بعد از تعطیلات عید فطر از سر گرفته شد.

البته طبق گفته تولیدکنندگان و مسئولان وزارت صمت راهکاری که می‌تواند تا حد زیادی جلوی قاچاق کالا را بگیر اجرای طرح کد رهگیری است، چراکه شناسه کالا یک شناسه کلی برای کالا است، اما کد رهگیری، بارکدی است که مشخص می‌کند کالا در کدام کارخانه، چه روز و ساعتی و چگونه تولید شده است. درباره کالاهای وارداتی نیز کد رهگیری مبدا آن را مشخص می‌کند و می‌تواند تا حد زیادی جلوی کالای قاچاق را بگیرد.

لازم به ذکر است که خریداران لوازم خانگی می‌توانند با ارسال شناسه کالای مورد نظر خود به سامانه *۴*۷۷۷۷# مشخصات کالا از جمله شرکت تولیدی آن را دریافت کنند و مطمئن شوند که کالا از راه قاچاق به کشور وارد نشده است.