نرخ هر دلار آمریکا در بازار تهران لحظاتی قبل به 25 هزار تومان رسید. سطحی که بازارساز ارز برای مدتی توانسته بود نرخ را از آن دور نگه دارد و به میانه کانال 22 نیز برساند، اما این اتفاق نتوانست چندان دوام بیاورد.

تصویری که دیروز از بازار ارز پخش شد، صف‌ شلوغ مقابل صرافی‌ها بود. صف‌هایی که به واسطه استراتژی جدید بازارساز ایجاد شده بودند.البته بازار ساز اعتقاد دارد این صف‌ها واقعیت ندارد و بیشتر هیجان‌سازی در فضای مجازی است اما در غیبت یک دیپلماسی ارتباطی، این صحنه‌ها به عنوان یک اتفاق محتوم جا می‌افتد. البته برخی تحلیل‌گران اعتقاد دارند فارغ از نمایش صف‌ها فشاری که به بازار ساز برای کاهش قیمت وارد شده، قدرت مانور برای کنترل نوسان را گرفته است. بازارساز ارزی طی روزهای اخیر ناچار شد که نرخ صرافی را از بازار آزاد دور نگه دارد. اما این استراتژی در عمل نتیجه نگرفت و نتوانست سیگنال کاهشی به بازار دهد یا از حجم تقاضا بکاهد. به نظر می‌آمد که موجب خلق تقاضای جدید شد و حتی افرادی هم که به بازار ارز توجه نمی‌کردند، نظرشان عوض شود. چرا که افراد می‌توانستند با فرصت آربیتراژی موجود، از یک سود 4 میلیون تومانی در یک روز بهره‌مند شوند و همین عامل، صف‌های طویل را مرتب کرد.

دیشب بانک مرکزی در واکنش به تحولات بازار بیانیه‌ای صادر کرد و خبر داد که حجم تقاضای روزانه در بازار رسمی اسکناس طی چند روز اخیر رقمی بین ۵ تا ۸ میلیون دلار بوده است. این در حالی است که در هفته گذشته، تزریق اسکناس در حدود 3 میلیون دلار در روز بوده است. در نتیجه با وجود تزریق بیشتر، نرخ در حال افزایش بوده که نشان می‌دهد نرخ تعادلی در حال تغییر است.

اگرچه بازارساز ارزی معتقد است که شکل‌گیری نرخ‌های اسمی بالای ارز در بازار غیررسمی، عمدتاً ناشی از انتظارات و نه عوامل بنیادین، است. بازارساز تقاضای واقعی را نظام بانکی و صرافی‌های بانکی می‌بیند. با اینحال، انتظارات نقش مهمی در شکل‌گیری موج‌های بعدی تقاضا دارد و سیاستگذار نیز به این امر واقف است. کمااینکه سعی کرده با انتشار اخبار پی‌درپی از تزریق اسکناس شیب انتظارات را معکوس کند. اما استراتژی که بازارساز به ناچار برگزیده، باعث شده تا حتی صرافی‌ها هم از عرضه به بازار سرباز زنند.

از نظر برخی تحلیلگران بازارساز ارزی در شرایط فعلی باید بر اساس تراز تجاری به دنبال نرخ تعادلی باشد؛ اگر به همان میزان سال گذشته عرضه ارز برای واردات انجام شده و نرخ در حال افزایش است، معنی‌اش این است که بازارساز نباید به تقابل با نرخ رود. بر اساس آخرین داده‌ها 15 میلیارد دلار برای واردات هزینه شده که در حدود یک سوم آن متعلق به کالاهای اساسی و دارو است.

توصیه کارشناسان این است که بازارساز در وهله اول، فرصت آربیتراژی موجود را از بین ببرد و در وهله دوم، به تسکین انتظارات بپردازد. گرچه از نظر تحلیلگران تکنیکال، تا زمانیکه سقف 26 هزار تومان نشکند، نمی‌توان از آغاز روند افزایشی صحبت کرد، نرخ ارز ممکن است به محدوده 26 هزار تومان بار دیگر برخورد کند و در آن سطح با تشکیل سقف دوقلو، وارد مرحله ریزشی شود. این مسئله ریسک را برای نوسانگیران افزایش می‌دهد. گرچه به دلیل ریسک‌های عدم قطعیت موجود در فضای سیاسی، برخی معتقد هستند که کنترل بازار از بازیگران بزرگ به دست نوسانگیران افتاده و همین مسئله موجب نوسان نرخ در هفته اخیر شده است.

گروهی از تحلیلگران بر این باورند یک عامل مهم نوسانات ارزی در هفته اخیر، فضای بازار سهام بوده است. بسیار سعی شده که این حس القا شود که صف فروش در بازار سهام، مساوی با صف خرید در بازار ارز است. از نظر این عده، پول‌های خارج شده از بورس به سمت بازار دلار حرکت می‌کند و تقاضا را شدت می‌بخشد. در حقیقت، این تفسیری است که بسیاری از تحلیلگران بورسی سعی در القای آن دارند تا سیاستگذار کلان اقتصادی به هر قیمتی از بازار سهام حمایت کند؛ چرا که از نظر آنها ریزش بورس به فروپاشی اقتصادی و جهش نرخ ارز می‌انجامد. اما واقعیت است که احتمال ورود پول‌های خرد وحشت زده از بورس، به بازار پرریسک دیگر کم است، چرا که معمولا سهامداران خرد پس از ضرر سنگین، ترجیح می‌دهند تا به طور کلی از فضای بازارهای مالی دور بمانند. مسئله دیگر در مورد بازیگران بزرگ بازار سهام است، در این باره نیز فعلا بازیگران بزرگ مکلف به حمایت از بازار سرمایه هستند و فرصت خروج پول از آن را ندارند. ضمن اینکه آمارها نشان می‌دهد که از 25 مرداد در حدود 11 هزار میلیارد تومان پول از بورس خارج شده است، حتی اگر نصف این رقم به بازار ارز سرایت می‌کرد به معنی خرید حدود 230 میلیون دلار بوده است، که می‌توانست روزی 11 تا 12 میلیون دلار تقاضا برای بازار ارز ایجاد کند. این در حالی است که تا هفته گذشته صرافی‌ها نیاز به حدود 3 میلیون دلار در روز داشته‌اند. علاوه بر این ریزش بورس از قله، از 19 مرداد ماه آغاز شده است و بازار در حدود یک ماه است که با هیجانات شدید منفی دنبال می‌شود، در حالیکه بازار ارز تنها در یک هفته اخیر وارد نوسان شده است. در نتیجه نمی‌توان خط و ربط ریزش بورس با صعود ارز را چندان جدی تلقی کرد؛ هر چند برخی از معامله‌گران ارزی از ورود رئیس کل بانک مرکزی به موضوع بورس، چنین برداشتی را کردند.
اقتصادنیوز