به گزارش صنعت نویس، رشد و گسترش فضای مجازی در زندگی عموم مردم در ابعاد و حوزه های متعددِ روزمره قابل لمس و مشاهده است. از کسب اخبار، اطلاع رسانی، ارتباطات تا کسب و کارهای نوظهور و استارت آپ ها همگی نتیجه و خروجی توسعه فضای مجازی است.
در ذیل این گزارش تلاش می شود در گفت و گو با کارشناسان و صاحب نظران اقتصادی، فرصت ها و تهدید های بالقوه و موجود در عرصه مذکور، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

روح ا..افراشته، محقق و پژوهشگر اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی در تشریح مزایا و فرصت های خرید آنلاین یا همان تجارت الکترونیکی اظهار داشت: یکی از مزایای قابل توجه خریدهای اینترنتی به کاهش تردد و به تبع کنترل و مهار هر چه مطلوب تر ترافیک معطوف می شود.

وی افزود: در شرایطی که یکی از چالش برانگیزترین معضلات کلان شهرهایی همچون تهران، مشهد، قم و...به ترافیک های سنگین و کُندیِ روند تردد باز می گردد. این مزیت از مؤلفه هایی است که نمی توان آن را نادیده گرفت و به هر ترتیب در نوع خود ، دستاورد قابل توجهی به شمار می رود.

افراشته عنوان کرد: از سوی دیگر،کمک به سلامت زیست محیطی،کاهش آلایندگی هوا و صرفه جویی در مصرف سوخت و کاهش تنش های عصبی ناشی از ترافیک و آلودگی های صوتی از موارد دیگری است که می توان به عنوان نتایج توسعه فرهنگِ خریدِ آنلاین ، از آن نام برد.

محقق و پژوهشگر اقتصادی گفت: اما این سکه دو رو دارد و روی دیگر آن، به وجود برخی نارسایی ها و بی اعتمادی ها در برخی از اقشار و گروه های اجتماعی نسبت به خرید های اینترنتی معطوف می شود.

وی افزود: البته برخی از این بی اعتمادی‌ها واقعی است و نمی‌توان آن را کاذب پنداشت، زیرا به هر ترتیب هر از چند گاهی شاهد ظهور و بروز کلاهبرداری هایی در فضای مجازی و اینترنتی هستیم که در ایجاد این حس بی اعتمادی بی تأثیر نبوده و نخواهد بود.

افراشته عنوان کرد: با همه این اوصاف، ساز و کارهایی نیز تعریف شده که در صورت توجه به آن تا حدود بسیاری، ضریب سوء استفاده های این‌چنینی کاهش خواهد یافت.

محقق و پژوهشگر اقتصادی گفت: نماد اعتماد الکترونیکی یکی از مؤلفه های تعیین‌کننده در صحت هویت و کیفیت مبادلات تجاری و اقتصادیِ سایت های فعال در حوزه خرید و فروش اینترنتی است، امری که متأسفانه بخشی از عموم مردم از آن بی اطلاع هستند و بعضاً در صورت آگاهی داشتن نیز ، همچنان بی اعتمادی خود را نسبت به ساز وکاهای این‌چنینی حفظ می‌کنند.

وی افزود: آن‌چنان که مراجع ذی‌ربط و رسمی گزارش داده اند، تنها دو دهم درصد از شکایات عرصه فضای مجازی، متوجه سایت هایی است که دارای نماد الکترونیک هستند که عدد و رقم بسیار بسیار ناچیزی به شمار می رود.

شانه خالی کردن برخی سایت های تجاری و اقتصادی از فعالیت در چارچوب های قانونی

مصطفی خیبری، محقق و پژوهشگر اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی، با بیان لزوم توجه عموم مردم به مجوزِ فعالیتِ واحدهای صنفی، خدماتی، تولیدی و... گفت: پروانه های صادره، شاخصی است که بر مبنای آن دستگاهای متولی نسبت به صدور آن و قانونمند بودن فعالیت های تجاری، اقتصادی، خدماتی و... مجموعه های مربوطه مبادرت می ورزند.

وی افزود: در صورت برخورداری از پروانه و مجوز قانونی، امکان پیگیری شکایات و اِحقاقِ حق و حقوق از دست رفته مشتریان نیز وجود خواهد داشت و به تبع در فقدان آن، ضریب تخلف و سوء استفاده بالا می رود و اساساً امکان پیگیری قضائی و حقوقی برای شاکیان نیز سخت و دشوار خواهد بود.

خیبری عنوان کرد: فرار از مالیات و عوارض، یکی از دلایل عمده شانه خالی کردن سایت های اینترنتی فعال در عرصه تجاری و اقتصادی است که متأسفانه در طول سالیان اخیر با رشد و گسترش فزآینده ای همراه شده است.

وی افزود: به هر ترتیب سمت و سوی تحولات و پوست اندازی جامعه نشان می دهد در آینده ای نه چندان دور بسیاری از خرید و فروش ها از طریق فضای مجازی و به‌صورت اینترنتی انجام خواهد گرفت و مقاومت هایی که از سوی برخی از افراد و گروه های اجتماعی عمدتاً سنتی در ارتباط با خرید آنلاین مشاهده می شود، قطعا دوام و قوام طولانی مدت نخواهد داشت و مقاومتی شکننده خواهد بود که در هماورد علم ، تکنولوژی و فناوری، راهی جز پذیرش شکست و تغییر رویکرد نخواهد داشت.

محقق و پژوهشگر اقتصادی عنوان کرد: اگر قریب به دو دهه پیش، داشتن رایانه در منزل یک کالای لوکس به شمار می رفت اما اکنون وجود آن در منازل و محل کار، نه یک امر تشریفاتی بلکه ضرورتی اجتناب ناپذیر است و تقریباً می توان ادعا کرد، محال است شخصی در طول روز، از خدمات سیستم های کامپیوتری بهره مند نشود و به‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم ، زندگیِ روزمرهِ تمامی مردم به فضای مجازی گره خورده است.

از قیمت مناسب تا تسریع فرآیند خرید

محسن زکریا،کارشناس بازار در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی با اشاره به تسریع فرآیند خرید و سهولت انتخاب و گزینش محصول و کالای مورد نظر در مبادلات تجاریِ اینترنتی گفت: عرضه محصولات و یا خدمات با قیمت پایین در مقایسه با مراجعه های حضوری و کم شدن احتمال برخی گران فروشی‌ها در فضای رقابتیِ میان سایت های اینترنتی فعال در عرصه تجارت الکترونیکی ، از دیگر مزایای این ظرفیت و فرصت ویژه به شمار می رود.

وی افزود: با این وجود، عرضه برخی از محصولات بُنجُل و بی کیفیت از سوی سایت‌هایی که عمدتاً غیر مجاز هستند، باعث شده میل و رغبت به چنین خریدهایی تا حدودی (حداقل در برخی ازاقشار جامعه) خدشه دار شود و همواره شاهد وجود تردیدها و هراس هایی در معاملات این‌چنینی در طیفی از افکار عمومی باشیم.

زکریا در خاتمه یادآور شد: با همه این اوصاف، دورنمای تجارت الکترونیک در ایران روشن و نوید بخش به نظر می رسد و با عنایت به نوظهور بودن این ساز و کار در جامعه ایران، وجود برخی از نارسایی‌ها و معایب، اجتناب ناپذیر است و قطعاً با گذر زمان شاهد بهبود شرایط وکاهش هر چه بیشتر برخی از مشکلات و کاستی های مرتبط با این عرصه خواهیم بود و یقیناً در سال های آتی، تجارت الکترونیک با چنان رشد و توسعه همراه می شود که فعالیت بسیاری از فروشگاه های صنفیِ موجود در بازارها و شهرها و محلات، توجیه منطقی و عقلانی نخواهد داشت.

منبع:باشگاه خبرنگاران