براساس آمار سازمان جهانی گردشگری، تا سال ۲۰۲۰ میلادی صنعت گردشگری در جهان با رشد و رونق بالایی روبرو خواهد شد تا جایی که شاید این صنعت بتواند به لحاظ درآمد زایی با صنعت نفت رقابت کند.

توجه کشور‌های مختلف به صنعت گردشگری در کنار بحث درآمد زایی این صنعت بسیاری از کشور‌ها را به ایجاد پایه و زیرساخت برای گسترش و جذب گردشگران سوق داده است. بدون شک هتلداری یکی از صنایعی است که رشد و ارتقا آن در جهت افزایش آسایش و رفاه گردشگران می‌تواند به رشد و توسعه گردشگری کمک شایانی کند.

هتل‌ها بر اساس معیار‌هایی که هر نهاد برای رتبه‌بندی خود در نظر می‌گیرد ارزشیابی می‌شوند و باوجود گوناگونی رتبه‌بندی‌ها، به‌طور کلی می‌توان از تعداد ستاره‌های هر هتل کیفیت خدماتی را که ارائه می‌دهند پیش‌بینی کرد.

در این گزارش به تعریف هتل‌های تک ستاره تا پنج ستاره می‌پردازیم و چگونگی دریافت ستاره از سوی هتل‌ها را بررسی خواهیم کرد.

با این حال راه‌های زیادی برای رتبه‌بندی هتل‌ها وجود دارد، اما در سیستم بین‌المللی، هتل‌ها براساس خدمات و امکاناتی که به مسافران خود ارایه می‌دهند، مساحت و محل قرار گرفتن مجموعه و نیز امور انسانی و مدیریتی مربوط به هتل، ستاره دریافت می‌کنند. در هتل‌ها، هرچه امکانات پیشرفته‌تر و خدمات در سطح بهتری ارایه شود، تعداد ستاره آن‌ها افزایش می‌یابد.

هتل‌های ۵ ستاره

این هتل ها، عالی‌ترین خدمات را به مشتریان خود ارائه می‌دهند و امکاناتی، چون سیستم صوتی، ویدئویی و جکوزی را هم به متقاضیان ارائه می‌دهند. رستوران‌های متعددی در فضای هتل‌های ۵ ستاره وجود دارد که انواع و اقسام غذا‌ها را در منوی خود دارند. خدمات داخل اتاق شبانه‌روزی است و باشگاه بدن‌سازی، خدمه، پارکینگ و سایر خدمات از ملزومات این نوع هتل‌ها است.

هتل‌های ۴ ستاره

هتل‌ها با محیط رسمی، بزرگ و با خدمات درجه ۱ در این گروه قرار می‌گیرند. نزدیکی به مراکز خرید، محیط‌های تفریحی و رستوران‌ها نیز از دیگر امتیازات این هتل‌ها بوده و اتاق‌های مبله زیبا، رستوران، خدمه و پارکینگ هم از خدمات این هتل‌ها محسوب می‌شود.

هتل‌های ۳ ستاره

هتل‌های ۳ ستاره بیشتر در حاشیه بزرگراه‌ها و مراکز تجاری واقع شده‌اند. خدمات این هتل‌ها به نسبت خوب است و دارای اتاق‌های بزرگ با لابی‌های آراسته هستند و رستوران این هتل‌ها معمولاً در حد متوسط بوده، ولی صبحانه، ناهار و شام را ارائه می‌دهند. دربان، خدمه، باشگاه بدن‌سازی و استخر در بیشتر هتل‌های ۳ ستاره دیده می‌شود.

هتل‌های ۲ ستاره

این هتل‌ها معمولاً بخشی از هتل‌های زنجیره‌ای به شمار می‌روند که دارای امکاناتی مناسب، ولی محدود هستند. اتاق‌های کوچک یا متوسط این هتل‌ها مجهز به تلفن و تلویزیون است. خدمات داخل اتاق ممکن است ارائه نشود و معمولاً یک رستوران کوچک در فضای هتل موجود است.

هتل‌های ۱ ستاره

این هتل‌ها معمولاً کوچک هستند و در ملک شخصی مالک آن واقع شده‌اند. فضای این هتل‌ها بیشتر شخصی بوده و تسهیلات ابتدایی ارائه می‌دهند. این هتل‌ها باید در نزدیکی مراکز تجاری، پایانه‌های حمل‌ونقل عمومی و رستوران‌ها ساخته شوند.

حال این نکته حائز اهمیت است که سیستم ستاره دهی هتل‌ها و معنای تعداد ستاره‌ها در هر کشوری متفاوت است.

هم‌اکنون اتحادیه هتل‌های اروپایی (HOTREC) مسئول نظارت بر استاندارد‌های وضع‌شده برای رتبه‌بندی هتل‌ها در ۲۸ کشور اروپایی است. بر اساس استاندارد رایج در اروپا و سیستم استاندارد آلمانی هر هتل متناسب با امکاناتی که ارائه می‌دهد از اتحادیه هتل‌های اروپایی تعداد ستاره مشخصی دریافت می‌کند و می‌تواند تعداد ستاره‌های دریافت شده را به‌عنوان درجه‌بندی هتل خود اعلام کند.

در این میان درجه‌بندی هتل‌های کشور شامل اطلاعاتی از قبیل: حداقل الزامات درباره دسترسی به کارکنان، رضایت مشتریان، ویژگی ظاهری کارکنان هتل، اطلاعات شفاهی، تابلو‌های نوشتاری، اطلاع‌رسانی، همراهی، پذیرایی، اقامت‌دادن، حمل‌ونقل، استقبال، خدمات پزشکی و فروشگاهی، نمازخانه، خدمات ویژه مهمانان کم‌توان، خدمات اجلاس، خدمات ورزشی، پارکینگ، لابی، حمام، سرویس بهداشتی، خدمات لباسشویی، خدمات تجاری، خدمات ارتباطی، خدمات صوتی‌وتصویری، خدمات عمومی اتاق‌ها، خدمات نوشیدنی، سرو ناهار و شام، تمامی خدمات غذا و ... می‌شود.

حال این سوال مطرح می‌شود که هتل‌های ایرانی در مقایسه با هتل‌های خارجی در بحث استاندار‌های جهانی در چه وضعیتی قرار دارند و آیا هتل‌های ایرانی برای ستاره گرفتن همه قوانین و استاندارد‌های بین المللی را رعایت می‌کنند یا خیر؟

برخی از کارشناسان بر این عقیده اند که هتل‌های ایرانی با استاندارد‌های جهانی فاصله دارند و دربرخی از هتل‌ها انتظارات مردم از دریافت خدمات و سرویس‌ها به طور کامل برآورده نمی‌شود.

با این حال برخی دیگر از کارشناسان معتقد هستند که هتل‌های ایرانی از نظر فضا و امکانات با هتل‌های خارجی قابل‌رقابت هستند و همپای آن‌ها پیشرفت کرده‌اند. اما هتل‌های ایرانی از نظر نیروی انسانی تربیت‌شده در بخش‌های مختلف هتل، نسبت به هتل‌های خارجی و استاندارد‌های بین‌المللی دارای محدودیت هستند.

با این تفاسیر رونق صنعت گردشگری در داخل کشور زمانی محقق می‌شود که در بحث هتل‌ها تمام ضوابط و قوانین به طور صددرصد اجرا شود و در این زمینه با استاندار‌های جهانی فاصله چشم گیری دیده نشود و توجه به صنعت هتلداری در صدر قرار گیرد.