مالیات وجوهی است که دولت برای تامین هزینه‌های خود دریافت می‌کند یا به عبارت دیگر، مبلغی است که دولت بر اساس قانون و به منظور تقویت عمومی حکومت و تامین مخارج جامعه از اشخاص، شرکت‌ها و موسسات دریافت می‌کند.

گفتنی است که تقسیم‌بندی مالیات‌ها به دو نوع مستقیم و غیرمستقیم عمده‌ترین نوع طبقه‌بندی در آمارهای دولتی در سطح بین‌المللی است که مالیات مستقیم، دامنه وسیع‌تری نسبت به مالیات غیرمستقیم دارد.

لازم به ذکر است که در ساختار بودجه کشور ما نیز، درآمدهای مالیاتی در طبقه‌بندی دو گروه یاد شده تقسیم می‌شوند و بر این اساس مالیات‌های غیرمستقیم شامل دو بخش مجزا تحت عناوین "مالیات بر تولید و واردات" و "مالیات بر مصرف و فروش" هستند.

مالیات‌های مستقیم، از مؤدیان در هنگام تحصیل درآمد یا دارایی اخذ می‌شود و براساس قانون مالیات‌های مستقیم دارای دو بخش اصلی مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد است.

گفتنی است که مالیات بر دارایی شامل مالیات بر ارث و حق تمبر و مالیات بر درآمد شامل مالیات بر درآمد املاک، درآمد بخش کشاورزی، درآمد حقوق، درآمد مشاغل، درآمد اشخاص حقوقی و مالیات بر درآمد اتفاقی است.

چه کسانی مشمول مالیات‌های مستقیم می‌شوند؟
بر اساس ماده یک قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه مالکین از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال و املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم قانون مالیات های مستقیم، مشمول مالیات‌های مستقیم می‌شوند.

بدین ترتیب، هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران و هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران، نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌کند، مشمول مالیات‌های مستقیم هستند.

علاوه براین، هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهای که در ایران و خارج از ایران تحصیل می‌کنند و هر شخص حقیقی یا حقوقی نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می‌کنند.

همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک‌های فنی و یا واگذاری فیلم‌های سینمایی (که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها می‌شود) از ایران تحصیل می‌کند، مشمول مالیات‌های مستقیم می‌شوند.

چه بخش‌هایی معاف از مالیات‌های مستقیم هستند؟
لازم به ذکر است که وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی، دستگاه‌هایی که بودجه آن‌ها به وسیله دولت تامین می‌شود، شهرداری‌ها، بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، از مالیات‌های مستقیم معاف هستند.
ایسنا