گزارش مرکز پژوهش ها نشان می دهد کارشناسان آژانس بین المللی انرژی اعتقاد دارند:ایران در تولید نفت و گاز جایگاه کنونی خود را به سایر رقبا واگذار کند.

چشم انداز بازار جهانی نفت در ۲۰ سال آینده
در بازار جهانی نفت، ایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی و روسیه ضمن حفظ جایگاه خود در سال ۲۰۴۰ به عنوان تولیدکنندگان و صادرکنندگان عمده نفت، صف خود را از سایر تولیدکنندگان جدا کردند.بازار جهانی نفت در افق ۲۰۴۰ شاهد نقش آفرینی عراق، کانادا و برزیل به عنوان تولیدکنندگان چهارم تا ششم بازار نفت و تنزل جایگاه ایران به رتبه هفتم تولید نفت جهان خواهد بود.

تصویر بازار گاز در ۲۰۴۰
در بازار جهانی گاز نیز همانند شرایط کنونی، ایالات متحده و روسیه به ترتیب به عنوان مهمترین تولیدکنندگان گاز طبیعی فاصله خود را با سایر عرضه کنندگان در سال ۲۰۴۰ به میزان چشمگیری افزایش خواهند داد. ظهور بازیگران جدیدی چون استرالیا، آرژانتین و چین و رشد قابل توجه تولید گاز الجزایر به عنوان یک تولیدکننده سنتی گاز، از دیگر ویژگی های بازار گاز جهان در افق ۲۰۴۰ است.

یافته های جدید نشانگر تنزل جایگاه ایران از تولیدکننده سوم گاز جهان به رتبه چهارم پس از ایالات متحده، روسیه و چین است. همچنین رشد قابل ملاحظه تولید گاز ترکمنستان، عربستان و عراق از دیگر تحولات مهم تأثیرگذار بر آینده صادرات گاز ایران در منطقه و جهان دربلندمدت خواهد بود.

بیشترین میزان رشد تولید گاز طبیعی در مناطق مختلف طی دو دهه آتی عبارت است از: آفریقا ۳.۵ درصد، آمریکای جنوبی و مرکزی ۲.۲ درصد و خاورمیانه ۲.۱ درصد. اما سهم مناطق از کل تولید در افق ۲۰۴۰ ،به گونه ای متفاوت با وضعیت رشد تولید است. آمریکای شمالی با محوریت ایالت متحده به لطف انقلاب گاز شیل و استمرار و حفظ سطح تولید گاز خود با سهم ۲۵.۵ درصدی مهمترین

بازیگر بازار جهانی گاز در زمینه تولید به شمار میرود. منطقه اوراسیا با توجه به نقش مسلط روسیه و رشد تولید ترکمنستان و آذربایجان با در دست داشتن ۲۱.۲ درصد بازار جهانی گاز در رتبه دوم قرار دارد.

خاورمیانه با محوریت تولید گاز ایران، قطر، عربستان سعودی و عراق ۱۸.۸ درصد تولید گاز جهان در افق ۲۰۴۰ را به خود اختصاص داده و در رتبه سوم است. نکته قابل تأمل سهم حوزه آسیا پاسفیک از تولید جهانی گاز طبیعی است که با تکیه به رشد قابل توجه تولید گاز استرالیا و چین سهم باور نکردنی ۱۶.۵ درصدی از بازار را در افق ۲۰۴۰ در اختیار خواهد داشت که از مجموع سهم قاره آفریقا و آمریکای جنوبی و مرکزی که دربرگیرنده تعداد زیادی از تولیدکنندگان سنتی گاز طبیعی جهان است، بیشتر است.

اثر تحریم ها صنعت نفت و گاز ایران
نفت: به اعتقاد کارشناسان آژانس بین المللی انرژی، ایران در پی تحریم های مختلف اعمال شده و پیامدهای گسترده آن نظیر عدم جذب سرمایه گذاری خارجی مورد نیاز و انتقال تکنولوژی های روز دنیا به جهت عدم حضور شرکتهای نفتی طراز اول دنیا در بلندمدت در سطح تولید۴.۵ میلیون بشکه در روز باقی خواهد ماند و قادر به رسیدن یا عبور از رکورد تولید ۶ میلیون بشکه در روز خود که در سال ۱۹۷۴ میلادی اتفاق افتاد نخواهد شد.

عراق با عبور از ایران به دومین تولیدکننده نفت اوپک تبدیل میشود و امارات متحده عربی نیز به سطح تولید ایران نزدیک خواهد شد. دیگر تولیدکنندگان مهم اوپک نظیر ونزوئلا نیجریه، لیبی و الجزایر از سطح تولید ۲.۵ میلیون بشکه در روز فراتر نخواهند رفت.

گاز: ایران همانند سال ۲۰۱۸ در افق ۲۰۴۰ نیز بیشترین سطح تولید گاز خاورمیانه را داراست اما به دلیل محدودیت های سرمایه گذاری کمترین نرخ رشد تولید را تجربه می کند. در این گزارش پیش بینی شده است:جایگاه ایران از تولیدکننده سوم گاز جهان به رتبه چهارم پس از ایالات متحده، روسیه و چین است

پیش بینی های انجام شده،دورنمای روشنی را برای تولید گاز عراق نشان میدهد، به طوریکه این کشور با متوسط نرخ رشد سالیانه ۱۲ درصد، موفق به افزایش سطح تولید گاز خود از ۹ میلیارد مترمکعب کنونی به ۱۱۱ میلیارد مترمکعب خواهد شد. حضور عراق به عنوان بازیگر نوظهور و مهم گاز خاورمیانه قطعاً آثار اقتصادی و ژئوپلیتیک قابل اعتنایی در این منطقه از خود به جای خواهد گذاشت و به دلیل وجود ظرفیت مازاد عرضه و امکان صادرات گاز عراق، میتوان این کشور را به منزله تهدیدی جدی برای بازیگران سنتی گاز طبیعی این منطقه قلمداد کرد.
اقتصادنیوز