به گزارش صنعت نویس،سید عباس موسویان دبیر کمیته فقهی سازمان بورس با اشاره به بررسی امکان معاملات اوراق اختیار فروش قبل از خرید سهام در بورس (short selling) در چندین مرحله ، عنوان کرد: به دلیل اشکال فقهی مدل های رایج این ابزار در بازارهای مالی دنیا ، امکان عملیاتتی شدن آن در بازار سرمایه ایران وجود ندارد، اما مدل های جایگزین آن حدود سه سال پیش در حالی ارایه شد که در اجرا برای بازار سهام مشکل ایجاد می کرد .در نهایت طی سال گذشته مدل ساده تر و عملیاتی تر تحت عنوان ابزار اختیارفروش سهام همراه با آپشن بازخرید معرفی شد که این روش را متولیان بورس معتقدند کاملاً قابل اجرا است.

حجت الاسلام و المسلمین موسویان، درپاسخ به این پرسش که چرا ابزار اختیار فروش برای سبدگردان های بازار سهام هنوز عملیاتی نیست؛ گفت: هنوز بازار ثانویه بورس ایران به مرحله بلوغ نرسیده که احساس نیاز جدی به این ابزار شود، چرا که عمق بازار سهام ایران هنوز پایین بوده و از طرفی دستور العمل مقرراتی آن هنوز در حال بازنویسی و تدوین است.

وی از تصویب نهایی معاملات اوراق سلف خرید خودرو در شورای فقهی بورس خبر داد و گفت: پیش از این خودروساز می توانست خودروی خود را پیش فروش کند و در ازای دریافت بخشی از وجه خودرو در مدت زمان مشخص آن‌را تحویل مشتری می داد که به دلیل وجود برخی محدودیت‌ها همه نیازهای کارخانجات خودروسازی و مشتریان را هم گاهی اوقات برآورده نمی‌کرد.

موسویان با بیان اینکه روش تامین مالی در روش پیش فروش خودرو همواره با محدودیت هایی مواجه بود ، افزود: در این روش مشتری برای پیش خرید می بایست، به طو یکجا مبلغی را پرداخت می کرد، در نتیجه این موضوع تنها به خریداران واقعی خودرو منحصر می شد و کسانی که به این ابزار با دید سرمایه گذاری نگاه می کردند، نیز قادر به تحرک پویایی نبودند.

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس با اشاره به ساز و کار اوراق سلف خرید خودرو، گفت: متقاضی می تواند تعداد مشخصی از نوع مشخصی از خودرو که در یک سبد سرمایه گذاری قرار داده شده و تبدیل به اوراق بهادار می شود را خریداری کند. بطوریکه اشخاص می توانند مثلاً با پرداخت یک میلیون تومان در این بازار سرمایه گذاری کنند و به اندازه یک سی ام قیمت خودرو را خریداری و سپس در سررسید، این اوراق در بازار ثانویه بفروش رساند و سود ببرد و یا با نگهداری و جمع آوری تعداد مشخصی از اوراق‌، متقاضی دریافت تحویل خودرو باشد و یا اینکه اوراق خود را به خودرو ساز در سررسید واگذار کند.

وی ادامه داد: آپشن هایی با حق اختیار فروش کف و حق خرید خرید سقف برای خودرو ساز دیده شده که ریسک سرمایه گذاری را کاهش داده تا چندان نوسان نداشته باشد و در عین حال بتواند برای سرمایه گذار قابل اطمینان باشد . بنابراین هر سرمایه گذاری می تواند با با یک سی ام قیمت خودرو یعنی حتی با یک میلیون تومان این اوراق را سرمایه گذاری کند.

موسویان درباره راه اندازی بازار آتی ارز نیز سخن گفت و افزود: کمیته فقهی پیش از این برای بازار ارز چند نوع معامله تصویب کرده بود ولی پس از آنکه راه اندازی بازار ارز عملیاتی نشد رویه بررسی های خود را کند کرد. در حال حاضر اما با طرح مجدد راه اندازی بازار آتی ارز در شورای عالی بورس ؛ ضوابط شرعی راه اندازی بازار آتی ارز در کمیته فقهی اخذ شده و حتی آپشن (حق اختیار فروش) ارز نیزتصویب و تایید شده است.

عضو شورای فقهی بانک مرکزی گفت: بر روی معاملات سوآپ ارزی نیز در کمیته فقهی بحث شده اما به دلایلی فعلا متوقف شده تا پس از راه اندازی بازار اتی ارز دوباره مورد بررسی قرار گیرد. در عین حال خرید و فروش و نسیه ارز ،سلف ارز و موارد دیگری نیز دیده شده که می تواند به عنوان مقدمات راه اندازی بازار آتی ارز قرار گیرد. در حال حاضر معاملات اوراق آتی ارز از مجوز کمیته فقهی برخوردار است و برای رشد و تکامل آن از بازار های دیگر هم می توان استفاده کرد.

موسویان درباره امکان راه اندازی اوراق قرض الحسنه و یا کارآفرینی در بورس عنوان کرد: یکی از بحث های جدی در بازار های مالی امروز تبدیل دارایی ها به انواع اوراق بهادار است. در رابطه با اوراق قرض الحسنه نیز در کمیته فقهی بورس بحث های فقهی و آیین نامه و مقررات آن در حالی مطرح و تصویب شده که در نوع بخش پولی کشور چندان آشنایی با بحث بازار های مالی مدرن وجود ندارد و مباحث تبدیل دارایی ها به اوراق بهادار و انواع خدماتی که می تواند به صنعت بانکداری کمک کند از جمله اینکه منابع اعطایی به سرعت باز گردد و دوباره بانک ها بتوانند با همان نرخ ها در بخش انتفاعی و یا قرض الحسنه به کار ببرند ؛ متاسفانه چندان شناخته شده نیست و اطلاعات کمی در این بخش وجود دارد.

وی افزود: باید ابزارهای جدید مالی به بانکداران کشور معرفی شوند منتهی تا اینکه ابزاری شناخته شود و تبدیل به آیین نامه و مقررات و عملیاتی شود مدیر بانک از مسئولیت خود خداحافظی کرده است. موضوع راه اندازی کارت اعتباری مرابحه از زمانی که مطرح شد تا به امروز که عملیاتی شده بیش از یک دهه از آن می گذرد، یعنی از آن روزی که کارت اعتباری به شکل یک مقاله در بانک مرکزی ارایه و مورد تایید قرار گرفت تا به امروز که تعدادی از بانک ها آن را شروع و جواب گرفته اند. البته برخی دیگر به دلیل ضعف بخش الکترونیکی خود هنوز قادر به عملیاتی کردن آن نیستند، بنابراین برای عملیاتی شدن ابزارهای مالی باید از هدر رفتن زمان جلوگیری کرد.

منبع:فارس