ولی الله سیف در دیدار با رئیس و اعضای کمیسیون های اقتصادی، برنامه و بودجه و محاسبات مجلس نهم افزود: نظام بانکی ما شرایط ویژه‌ای را پشت سر می گذارد و انباشتی از مشکلات دهه های گذشته در نظام بانکی کشور وجود دارد.

وی با بیان اینکه بهره وری نظام بانکی به دلایل مختلفی کاهش یافته است، اظهارداشت: مطالبات غیرجاری در شبکه بانکی یکی از این مشکلات است که خوشبختانه از 15 درصد کل تسهیلات نظام بانکی به 12.5 درصد کاهش یافته است.

وی ادامه داد: همچنین 18 درصد از منابع بانکی نیز مطالبات از دولت است و 15 درصد نیز به دارایی های غیرعملیاتی برمی‌گردد؛ مجموع آن حدود 45 تا 50 درصد کل تسهیلات بانکی است که دارایی منجمد و غیرقابل استفاده است.

دلایل رقابت مخرب بانکها برای جذب سپرده

رئیس کل بانک مرکزی درباره رقابت مخرب بین بانک ها برای جذب سپرده و افزایش نرخ سود بانکی نیز گفت: بانک ها به دلیل عطش زیاد به نقدینگی و پاسخگویی به سپرده گذاران خود، با هم رقابت می کنند تا نرخ های سود را افزایش دهند و از این طریق سپرده جذب کنند.

به گفته وی، در همین فضا موسسه های غیرمجاز نیز به فعالیت خود ادامه می دادند، که پس از تلاش های بانک مرکزی این فشار تاحدودی فروکش کرده است.

کاهش نرخ سود بانکی متناسب با نرخ تورم

وی با اشاره به حضور بانک مرکزی در بازار بین بانکی با ارائه منابع محدود که توانست نرخ سود بین بانکی را از 29 به 17 درصد کاهش دهد، افزود: نرخ تورم درحال حاضر 11.2 درصد است و برنامه بانک مرکزی کاهش مستمر آن تا رسیدن به تورم تک رقمی است.

وی اضافه کرد: بانک مرکزی درصدد است نرخ سود بانکی را متناسب با نرخ تورم کاهش دهد.

رئیس شورای پول و اعتبار با تاکید بر ضرورت تحرک در تولید و رشد اقتصادی با توجه نامگذاری سال جاری به عنوان «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل»، گفت: فرمایشات رهبر معظم انقلاب تکلیف ویژه ای را برای نظام بانکی در سال جاری ایجاد کرده است بنابراین اقدامات جدی را در ماه های گذشته انجام دادیم و نشست های مشترکی با وزارت صنعت، معدن و تجارت در این خصوص داشته ایم.

سیف، جهت گیری سال جاری را علاوه بر تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی، تمرکز ویژه به بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط عنوان کرد و گفت: بانک مرکزی همه تلاش خود را برای تخصیص بهینه منابع محدود انجام می دهد بنابراین بنگاه های کوچک و متوسط در اولویت امسال است.

به گفته وی، هرچند سهم این واحدها در اقتصاد کم است اما نقش مهمی در اشتغال جوانان ایفا می کنند.

نرخ ارز متناسب با واقعیت اقتصاد پیوسته باید تعدیل شود

وی افزود: برای ساماندهی بازار نرخ ارز واحد نیازمند ارتباطات بین المللی بانکی کافی هستیم تا سرعت عمل لازم در جابجایی و استفاده از منابع ارزی داشته باشیم.

رئیس شورای پول و اعتبار با اشاره به دستاوردهای بانک مرکزی درباره نرخ ارز در طول دو سال گذشته، اظهارداشت: در طول دولت یازدهم نرخ ارز روند مطلوبی داشت و از نوسانات شدید دور بود؛ در واقع بانک مرکزی نمی خواهد نرخ ارز را ثابت نگه دارد بلکه آرامش در اقتصاد و استمرار ثبات نیازمند این است که نرخ ارز با واقعیت های اقتصاد به طور پیوسته تعدیل شود.

وی ادامه داد: به همین منظور ما از تجربه های گذشته استفاده کردیم تا روشی انتخاب کنیم کمترین هزینه و بیشترین اثربخشی را داشته باشیم؛ به طوری که در سال اول دولت یازدهم، ما تنها سه درصد افزایش قیمت ارز داشتیم و در سال دوم نیز این عدد، 5.2 درصد بود که حتی کمتر از تورم است.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: در طول سال گذشته باوجود کاهش شدید قیمت نفت و چندبرابر شدن نرخ ارز در برخی کشورهای نفتی و کاهش ارزش پول ملی آنها، کشور ایران از این شرایط دور ماند و شوک ارزی نداشتیم.

پیشگام بودن بانک های ایتالیایی در روابط بانکی با ایران

وی به دستاوردهای برجام و آثار مثبت آن اشاره کرد و گفت: شرایط پس از برجام با شرایط قبل قابل مقایسه نیست و گشایش های فراوانی صورت گرفته است.

به گفته وی، اکنون بانک مرکزی امکان مانور و اشراف بر همه منابع خود را پیدا کرده و حساب های جدید با بانک های مختلف در کشورهای مختلف ایجاد شده است.

وی اضافه کرد: برخی از کشورهای اروپایی مانند ایتالیا نسبت به دیگران جلوتر حرکت کردند؛ بانک مرکزی ایتالیا و یونی کریدیت، روابط بانکی مطلوبی با ما دارند و ارائه خدمات امکانپذیر شده است؛ البته هنوز تا تحقق همه تعهدات طرف های غربی فاصله داریم و باید آنها نسبت به انجام تعهداتشان به صورت کامل تسریع کنند.

این مقام مسئول بانک مرکزی افزود: پس از برجام، سریع‌ترین عکس العمل را سوییفت(ارتباط بانکی بین المللی) داشت به طوری که این شبکه، فرآیند سه ماهه اتصال مجدد را در دو هفته برای بانک های ما فراهم کرد اما موضوع این بود که برخی بانک ها مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری در درون خود داشتند و به همین دلیل اتصال مجدد آنها به شبکه سوییفت زمان بر شد.

وی گفت: بنابراین پس از حدود یک ماه، همه بانک های ما که پیش از این به دلیل تحریم، سوییفت آنها قطع شده بود دوباره به این شبکه متصل شدند.

بانک مرکزی با متخلفان نظام بانکی جدی برخورد کند

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نهم نیز در این دیدار اقدامات بانک مرکزی در طول سال‌های گذشته را قابل تقدیر دانست و گفت: بانک مرکزی در طول سال‌های گذشته به علت تحریم‌های تحمیل شده به ایران در سخت ترین و حساس‌ترین شرایط به‌سر می‌برد که با حضور سیف و همکارانشان در راس نظام پولی و بانکی کشور، ثباتی که امروز شاهد آن هستیم، حاصل شده است.

ارسلان فتحی پور افزود: کنترل و مهار تورم، جلوگیری از بدهکاری دولت و شرکت‌های دولتی، اصلاح رابطه مالی بانک مرکزی و دولت، بازگرداندن آرامش به بازار ارز و جلوگیری از دخالت در این بازار و برقراری انضباط در بازار پول، از جمله موفقیت‌هایی هستند که بانک مرکزی توانسته در زمانی اندک با تفکر علمی، رفتار عقلایی و برنامه‌ریزی عملیاتی به انجام رساند.

نماینده شهرستان کلیبر، خدآفرین و بخش هوراند استان آذربایجان شرقی با اشاره به مصوبه مجلس درخصوص ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی، اظهارداشت: این مصوبه با ابلاغ مجلس در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفته و بانک مرکزی نیز باید با نهایت جدیت با متخلفان نظام بانکی برخورد کند.

فتحی پور، کاهش نرخ سود را از اهم اقدامات بانک مرکزی در سال‌های اخیر دانست و تصریح کرد: نرخ سود نباید بیشتر از نرخ تورم باشد تا انگیزه کار و سرمایه‌گذاری از مردم گرفته نشود و همچنین نباید خیلی پایین باشد تا میل به پس‌انداز در مردم از بین برود.

به گفته وی، بانک مرکزی توانسته است با تعیین نرخ سود بانکی هدفمند و بهینه، نظام بانکی را در مسیر درست هدایت کند.

وی به مصوبه کنونی مجلس در خصوص استفاده از پیمان‌های پولی چندجانبه توسط بانک مرکزی اشاره و ابراز امیدواری کرد بانک مرکزی بتواند اقدامات لازم را در این بخش که از راهکار‌های مقاوم سازی اقتصاد است، انجام دهد.

مواضع دولت و بانک مرکزی مورد تایید مجلس است

همچنین عثمان احمدی نماینده مردم مهاباد در مجلس نیز در این دیدار به تصویب نشدن طرح جدید بانکداری بدون ربا در مجلس نهم اشاره و تصریح کرد: منطقی نیست بخواهیم 205 بند از قانون را که نیاز به ماه‌ها بررسی دارد، در مدت سه جلسه تجزیه و تحلیل کنیم؛ در نتیجه مواضع دولت و بانک مرکزی به طور کامل مورد تایید است.

کاهش نرخ سود بانکی گامی در ارتقای وضعیت اقتصاد

هادی قوامی نماینده مردم اسفراین نیز در این دیدار، با تقدیر از فعالیت های بانک مرکزی در دو و نیم سال گذشته، افزود: با کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی از 29 درصد به 17 درصد، گام مهمی در ارتقای وضعیت اقتصاد کشور برداشته شده است و امیدوارم با هدایت نقدینگی به سمت تولید، دیگر اهداف اقتصادی نیز دنبال شود.

وی به برداشت از دارایی‌های ارزی بانک مرکزی توسط آمریکا اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی نهادی مستقل به‌شمار می‌آید و نباید نگاه دولتی به آن داشت. امیدوارم با اقدامات بانک مرکزی در راستای صیانت و دفاع از دارایی‌های ملی، جلوی دست‌اندازی‌های آتی آمریکا گرفته شود.