نمایشگاه هوایی ماکس 2017 به عنوان یکی از بزرگترین و معتبرترین گردهمایی‌های شرکت‌های بزرگ هوا-فضای جهان، از روز گذشته در کشور روسیه آغاز به کار کرده است و جمهوری اسلامی ایران نیز همچون دوره قبل این نمایشگاه در سال 2015، حضوری با برنامه‌تر و حرفه‌ای‌تر در این نمایشگاه دارد.

علاوه بر این نظم و ساماندهی قابل تقدیر، بهره‌گیری از دستاوردهای جدید متخصصان دفاعی کشورمان در چنین آوردگاه مهمی، از جمله اتفاقات خوب ماکس 2017 محسوب می‌شود.

بر این اساس، در غرفه صنایع دفاعی جمهوری اسلامی در این نمایشگاه، از حداقل دو سلاح خاص ایرانی رونمایی شده است.

نکته مهم درباره این دو سلاح آن است که با توجه به اینکه مبحث تسلیحات هدایت شونده برای مقابله با ادوات هوایی و زمینی و دریایی از جمله حوزه‌هایی است که سال‌هاست در جمهوری اسلامی ایران به صورت حرفه‌ای روی آنها کار می‌شود، بازدید و اطلاع کارشناسان و متخصصان از کشورهای دوست و دشمن در این نمایشگاه، نشان دهنده اعتماد به نفس و قدرت علمی و فنی صنایع دفاعی ایران است که بتواند دستاوردهای جدید خود را در معرض دید جهانی قرار دهد.

موشک قائم M ؛ شکارچی خاص پهپادها و بالگردها

بحث مقابله با بالگردها و پهپادها از جمله مسائلی است که امروزه ذهن بسیاری از کارشناسان دفاعی را به خود مشغول کرده و سامانه‌های گوناگونی را برای مقابله با آن توسعه داده‌اند. یکی از این سامانه‌ها موشک‌های دوش پرتاب با هدایت فروسرخ هستند البته برای مقابله با این نوع موشک‌ها نیز دست بالگردها خالی نیست و سیستم های اخطار دهنده و پخش کننده طعمه‌های فریب دهنده حرارتی نیز در بالگردهای پیشرفته امروزی در حجم بالایی استفاده شده اما اگر با یک موشک هدایت شونده به سمت بالگردی شلیک شود و اخطاری به این بالگرد داده نشود چطور؟

موشک قائم M ساخت صنایع دفاعی ایران که برای اولین بار در نمایشگاه ماکس 2017 روسیه به نمایش عمومی درآمده است سلاحی مخصوص برای همین کار است.

این موشک ایرانی بر اساس خانواده ضد زره طوفان توسعه یافته است که خود این خانواده نیز بر اساس موشک ضد زره TOW توسعه پیدا کرده‌اند.

این موشک با هدایت اپتیکی عمل کرده و کاربر بعد از شناسایی هدف موشک را به سمت آن شلیک می‌کند و تا لحظه برخورد به هدف یا به وسیله دو رشته سیم فلزی، یا نور لیزر یا امواج رادیویی آن را هدایت می‌کند.

به این روش در اختصار هدایت نیمه اتوماتیک هدایت در خط دید «Semi-automatic command to line of sight» گفته می‌شود.

در خانواده تاو از هدایت سیمی استفاده می‌شود و در طوفان ایرانی از هدایت سیمی در اکثر مدل‌ها و از هدایت لیزری در طوفان 5 استفاده می‌شود.

در توضیحات مربوط به موشک «قائم ام» در نمایشگاه ماکس درباره بحث هدایت به نوع هدایت لیزری اشاره شده است که پیش از این در موشک‌های دهلاویه و طوفان 5 شاهد آن بودیم.

در این روش کاربر مورد نظر پرتویی از لیزر را به سمت هدف تابانده و تا لحظه برخورد باید تابش لیزر را بر روی هدف حفظ کند.

از نکات مثبت این سامانه هدایتی این است که در لحظات اولیه لزومی بر تاباندن یک لیزر نیرومند به هدف که ممکن است باعث فعال شدن سامانه‌های دفاع متقابل زره پوش شود، نیست و موشک مورد نظر نیز صرفا بر روی موج لیزری که از پشت و از سمت لانچر با آن در ارتباط است حرکت کرده و به نسبت بسیاری از اقدامات متقابل، ایمن است.

با استفاده از این روش این موشک در برابر بسیاری از اقدامات متقابل بالگرد دشمن در امان است و می‌تواند شانس بسیار بالایی در هدف قراردادن آن داشته باشد البته پهپادها نیز در این زمینه بسیار بی‌دفاع‌تر هستند و تقریبا فاقد سامانه های مقابله با تهدیدات موشکی به شمار می‌آیند.

مکانیزم فعال کردن این موشک نیز بر اساس دو حالت برخورد مستقیم و فیوز مجاورتی لیزری عمل می‌کند.

در بخش جلویی این موشک تصویر مربوط به فیوزهای مجاورتی لیزری مشخص است. در حالت استفاده از فیوز مجاورتی لیزری با نزدیک شدن به هدف سر جنگی منفجر می‌شود.

براساس مطالب ارائه شده در ماکس 2017، برد این موشک بین 500 متر الی 6 کیلومتر است. وزن سر جنگی آن 1.7 کیلوگرم بوده و دارای 500 عدد ترکش نیز هست که برای نابودی اهدافی مثل بالگرد و پهپاد بسیار مناسب است.

وزن کلی این موشک 19.5 کیلوگرم و سرعت آن بین 240 الی 310 متر بر ثانیه است. این موشک توان درگیری با اهدافی با سرعت 144 کیلومتر بر ساعت را دارد که آن را به گزینه‌ای مناسب برای کمین بر علیه پهپادها و بالگردها بدل می‌کند البته با توجه به این نکته نیز داشت که قائم‌ام با توجه به نوع طراحی آن از پرتابگرهای طوفان قابلیت شلیک داشته و نیازی به طراحی و ساخت پرتابگر جدیدی نیست.

کابوس تکفیری‌ها به ماکس 2017 رفت

اما شاید بتوان بمب هدایت شونده سدید را به نوعی گل سرسبد ایران در ماکس 2017 به شمار آورد. سلاحی مخصوص پهپادهای ایرانی که تکفیری ها در سوریه و عراق و تروریست‌های حاضر در برخی از مرزهای کشور هراسی عجیب از آن دارند. پیش از این در رسانه ملی تصاویری از عملیات پهپاد شاهد 129 و مهمات خاص آن منتشر شده بود و حالا اطلاعات بیشتری از این مهمات منتشر شده است.

سدید یک بمب هدایت شونده است که می تواند در صورت لازم به سمت هدف گلاید (پرواز بدون نیاز به موتور) کند.

وزن کلی آن 34 کیلوگرم است، طول آن 1630 میلی متر و قطر آن 152 میلی متر بوده و از سر جنگی شدید الانفجار و ترکش شونده بهره می‌برد و نحوه فعال شدن آن برخورد مستقیم به هدف است.

این بمب هدایت شونده می‌تواند بر اساس سفارش مشتری به سامانه‌های هدایت اپتیکی، لیزری یا فروسرخ مجهز شود.

درباره برد این بمب هدایت شونده ایرانی اطلاعات رسمی هنوز موجود نیست اما سایت خبری تحلیلی defense-update از منابع نزدیک به رژیم صهیونیستی، برد حدودا 6 کیلومتر را برای این سلاح اعلام کرده است.

شاید بنا به بسیاری از مسائل امنیتی تا به امروز در رسانه‌های داخلی و توسط مسئولین به بمب سدید پرداخته نشده باشد اما نگاهی به برخی از نشریات و رسانه‌های غربی در خصوص عملکرد پهپادهای مسلح ایرانی در سوریه و عراق می‌توان به عمق کارایی این تسلیحات و پهپادها پی برد.